Nedir Sağ Beynin “Olayı” ?
Mayıs ayı sonunda dünyaca ünlü nöroanatomist Jill Bolte Taylor Açıkbeyin’in konuğu oldu. 1996 yılında geçirdiği beyin felci esnasında yaşadıklarını bir Ted konuşmasında anlatan Dr. Taylor, bu konuşmanın uyandırdığı yankı ile 2008 yılında Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 insanından biri seçildi. Onun deneyimi beynin iki yarım küresinin fonksiyonlarına ilişkin çarpıcı bilgiler sunuyor.
Jill beyninin sol yarım küresindeki (hemisfer) bir damarın patlaması sonucu beyin kanaması ve ardından sol beyin felci geçiriyor. Bu süreçte dil (konuşma ve anlama), okuma-yazma ve hatırlama yetilerini kaybediyor. Kendi bedeninin nerede başlayıp nerede bittiğini ve hatta benliğinin sınırlarını algılayamaz hale geliyor. Geçmiş ve gelecekle meşgul olan, detaylara odaklanan ve planlar yapan sol beyni çalışamaz olduğunda, Jill’in ona sürekli bir şeylerden bahseden iç sesi susuyor ve o hayatında ilk kez “sessiz bir zihne” kavuşuyor.
Sol beyni olmaksızın sağ beyni sayesinde Jill tüm evrenle bir olduğunu idrak ediyor ve etrafındaki enerjinin ihtişamıyla büyüleniyor. Kendini kocaman, geniş, hafif, huzurlu ve son derece mutlu hissediyor, kendi deyimiyle “Nirvana’ya ulaşıyor”.
Jill 8 yıllık bir iyileşme sürecinin ardından yaşadıklarını dünya ile paylaşmaya karar veriyor. “Madem çok mutlu ve huzurluydu, neden sol beynini aktive etmeyi seçti?” diye düşünebilirsiniz. Bunun yanıtı Jill’in yeni misyonunu yerine getirmek için sol beynine ihtiyacının olması. Bir felç deneyimini “içerden” yani bizzat gözlemleyen Dr. Taylor, yaşadıklarından sonra tekrar laboratuvara girmek yerine deneyimini aktarmaya adıyor kendini. Yeni görevininse şu mesajı paylaşmak olduğunu söylüyor:
“Biz sevgiyiz, biz el becerimiz ve iki bilişsel zihnimiz ile evrenin muhteşem yaşam-gücü enerjisiyiz.”
Jill ne olduğumuzun farkındalığını, daha iyi hayatlar yaşamamızın anahtarı olarak görüyor. Ona göre insanın muazzam doğasını -başka bir ifadeyle sevgi ve enerji olduğumuzu- ne kadar iyi anlarsak kendimize ve başkalarına o kadar iyi, saygılı ve nazik davranacağız. Dolayısıyla Jill sol beyin felcinin kendisine öğrettiklerini ve deneyimlediği “Nirvana” halini, yaşayan tüm insanlara aktarmak ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek istiyor. Kendi deyimiyle “insanlığı iyileştirmek” istiyor.
Bildiğiniz üzere beyinlerimiz birbirinden ayrı iki yarım küreden oluşuyor ve her bir yarım küre farklı fonksiyonlar yürütüyor. Her ne kadar beynin işleyişini bir bütün halinde değerlendirmek gerekse de zaman içinde farklı yarım kürelerin baskın olan işlevleri tespit edilmiş durumda. İşlevler kabaca şöyle sıralanıyor:
Nedir Sağ Beynin “Olayı” ?
Jill yalnızca sağ beynini kullanabilirken kendini evrenle bütünleşmiş hissediyor. Kendi enerjisini her şeyin enerjisiyle harmanladığını ve böylece kelimenin tam anlamıyla evren kadar büyük olduğunu söylüyor. Bireysel varlığı “bütün”ün içinde çözülen Jill, kendi ifadesiyle “büyük resim oluyor”, her şeyin büyük resim olduğunu fark ediyor ve koşulsuz bir sevgi hissediyor. (Ölüme yakın deneyim yaşayanların beyanlarını hatırlayalım: https://www.acikbeyin.com/olum-olum-dedigin-nedir-ki-gulum/ ) Bu tecrübe ile evrenin tek bir enerjiden oluştuğuna, varlığımızdaki her bir hücreninse evrenin bilinci olduğuna kanaat getiriyor.
Yapılan yayındaki ilginç sorulardan biri Jill’in hangi beynine felç inmesini tercih edeceğiydi. Jill tereddüt etmeksizin “sol beyin” dedi. Çünkü ona göre sol beynimizi kullanmayı okullarda zaten öğreniyoruz ama okullarda “Tanrı’yı hissetmeyi” öğrenemiyoruz. Tanrı’yı hissetmek ise sağ beynin işi…
Jill’in mistik dili oldukça ilgi çekici. Nitekim onun felç esnasında yaşadıkları mistiklerin mistik tecrübelerle ilgili anlattıklarıyla aynı. Öyle ki Jill mistiklerin sıklıkla kullandığı okyanus-damla/umman-katre metaforunu bile kullanıyor ve şöyle diyor:
“Bana göre, bizler gerçekten de okyanustan birer su damlacığıyız ve sonra yine o okyanusun içinde çözünüyoruz.”
17. yüzyılda yaşayan ünlü sufi Niyazi Mısri ise şöyle demişti:
Niyazi, katremiz deryaya saldık biz bugün
Katre nice anlasın, umman olan anlar bizi
Bir mistik ile felç geçiren bir nöroanatomistin paradigmalarının benzerliği akla meditasyon ile sağ beynin ilişkisini getiriyor. Nitekim Jill sağ beyni nasıl aktive edeceğimizle ilgili bir soruya “meditasyonla” şeklinde cevap veriyor. Sol beyin felciyle tecrübe ettiklerini meditasyon ile tecrübe etmeye devam eden Jill şöyle diyor:
“Aşk formuna büründüm, “Sufi” oldum, “Budist” oldum. Budizm benim için içinde yüzdüğümüz, yaşadığımız ve içinde var olduğumuz bir enerji. Çünkü biz aslında hepsiyiz, öyle değil mi?”
Ne diyelim, umman olan anlar Jill’i!
Jill Bolte Taylor’ın tüm zamanların en çok izlenen Ted konuşmaları sıralamasında 2. olan video sunu izlemek için:
Açıkbeyin’in Dr. Taylor ile yaptığı
yayın
ı izlemek için:
Eğer bu yazı ilginiz çektiyse sıradaki yazımız sizin için geliyor: Ölüm Ölüm Dediğin Nedir Ki Gülüm?