Mobing özetle,
Herhangi bir işyerinde çalışan personellerin sistematik olarak taciz edilmeleri, rahatsız edici boyutta psikolojik baskı, şiddet gibi benzer davranışlarla karşılaşmaları anlamına gelmektedir. Uzman çavuslar ya da sözleşmeli erler gibi özellikle hiyerarşik olarak yapılanmış gruplarda ve yönetimin zayıf olduğu örgütlerde, gücü elinde tutan kişi, kişiler ya da gurup veya grupların, kendisi dışındaki diğerlerine yıldırma ve benzeri amaçlarla uzun süreli veya en azından belirli bir süreli sistematik olarak baskı uygulamasıdır.
Bu noktada uzman çavuş ve sözleşmeli erlerin bulunduğu Türk Silahlı Kuvvetlerinde amire ve üste disiplini tesis etme amaçlı verilen bir takım yasal yetkilerin, kişisel ihtiras, husumet, ego tatmini, güç gösterisi ve benzeri sebeplerle mobbing ve baskıya dönüşebilmesi oldukça sık karşılaşılan bir durumdur.
Hangi devlet kurumunda olursa olsun kanuna uygun hareket etmek zorunda olan amir pozisyonu dahil tüm memurların normalde böyle eylemleri olmamalıdır. Ancak TSK da özellikle son dönemlerde uzman çavuşlar ve sözleşmeli erler bu konuda çok sorun yaşadıkları görülmektedir.
TSK’daki amir pozisyonundaki personelin önemli bir kısmı, meslek hayatının mutlaka belli bir periyodunda mobbinge maruz kaldığını ifade etmektedir. Bu da, TSK’da amir durumundaki personelin dörtte üçünü assubayların oluşturduğu dikkate alındığında; hemen her assubayın meslek hayatının bir bölümünde mobbinge maruz kaldığını göstermektedir ki bu da çok üzücü bir durumdur. Değişen kanunlar ve oluşturulan yeni statülerde sonrasında TSK da bu dönem bu baskı ve mobbingin muhataplarının sözleşmeli er ya da uzman çavuşlar olduğu görülmektedir.
TSK’da yapılan araştırmalara göre ne yazık ki son 10 yıl içerisinde intihar sayısı, şehit sayısını geçmiştir. “Son 10 yılda teröre kurban giden şehit sayısı 818’dir. Rapor edilen bilgilere göre, aynı süre içerisinde kışlalarda 934 asker intihar etmiştir. En çok dikkat çeken istatistik ise son 2,5 yıldaki sayıdır. Son 2.5 yıl içerisinde 29 assubay intihar etmiştir. Asker intiharları, 2012 rakamlarına göre sivillerden 2,5 kat fazladır. 2012 Yılından beri de resmi rakam açıklanmamaktadır.Bu elbette devlet kurumlarının kökten kötülenmesi gerekçesi yapılamaz ancak sorunun büyümeden çözüm üretilmesi gerektiğini değiştirmez.
Mobing esasında yöntem anlamında çok sayıda metodla karşımıza çıkabilir. Ancak özellikle sözleşmeli er veya uzman çavusların yaşadığı problemlerden hareketle mobbing mağduru askerlerin % 42’si hakaretten, %30’u dayaktan, %28’i orantısız cezalardan, %24’ü sağlık hizmeti alamamaktan, %14’ü aşırı fiziksel aktiviteye zorlanmaktan, %14’ü tehdit edilmekten, %7’si rütbeli personelin şahsi işlerine koşturulmaktan, %7’si uykusuz bırakılmaktan şikâyetçidir. Bu toplum yüzde 100 ü geçti diyeceksiniz. Bunun sebebi aynı mağdurun birden fazla mobbing metoduna maruz kalarak bundan şikayetçi olması sebeplidir. Yani bir asker hem şiddet görüp hem orantısız cezalarla muhatap olup hem de hakarete maruz kalabilmektedir.
Mobbing eyleminde bulunan amirin eylemlerinden genel idare hukuku kuralları gereğince idare de sorumludur. Mobbinge maruz kalan, bu sebeple oldukça sikinti yaşayan personel bu durumu öncelikle kuruma yazılı başvuru ile bildirecek çözüm üretilmezse tazminat davası açabilecektir. Durumun vehametine göre görev yeri değişikliği başvurusu yapıp kabul edilmezse bu konuda da dava açabilir.
Tazminat davası ise yaşanılan durumdan dolayı kişide kalıcı bir psikolojik rahatsızlık oldu ise maddi tazminat ve kalıcı bir hasar olsa da olmasa da yaşanılan acı elem ve keder nedeniyle manevi tazminat şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
Askerin önce insan olduğu düşünülerek baskı ve mobbingin önlenmesi ve bu sebeple karşımıza çıkan intiharların tamamen ortadan kaldırılması amacıyla sayılan önemlerin alınması önem arz etmektedir.Çözüm önerileri geliştirilebilir elbette.
Elimizden geldiğince büyük sorunlar haline dönüşen, en çok da son zamanlarda sözleşmeli er ya da uzman çavuslarin maruz kaldığı mobbing ve baskı olaylarını izah etmeye çalıştık. Faydalı olması ve böyle olayların hiç olmaması dileğiyle. Saygılar.
Bu konu hakkındaki benzer makalelerimiz için tıklayın