Hulûsi Efendi Vakfı’nın bugüne kadar yaptığı kalıcı çalışmalardan biri de restorasyon çalışmalarıdır. Bu çalışmalarla birçok tarihî eser kurtarılmıştır. Vakfın en önemli restorasyon çalışması Somuncu Baba Camii ve Külliyesi’nin restorasyonudur. Restorasyon öncesinde yıkılmaya yüz tutan bu önemli mekân titiz bir çalışmayla yıkılmaktan kurtarılarak yarınlara taşınmıştır. Bu tarihî mekan Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi tarafından çeşitli dönemlerde yapılan çalışmalarla restore edilmiştir. Osman Hulûsi Efendi(ks)’nin vefatından sonra 1990’lı yıllarda yapılan çalışmalarla türbe ve çevresi genişletilmiş, mekâna bir külliye hüviyeti kazandırılmıştır. Yapımına 2009 yılında başlanan ve 15 Haziran 2013 tarihinde açılışı yapılan Yeni Cami ile birlikte Külliye bugünkü hâlini almıştır. Öte yandan değişik mimarî tarzı ile dikkat çeken, “Abdurrahman Erzincanî Camii ve Külliyesi”, Darende’ye bağlı Balaban kasabasında inşa edilmiştir. Külliyeye ek olarak üç katlı bir Yatılı Kız Kuran Kursu da yapılmış ve Darende Müftülüğüne verilmiştir. Yine tâbiînden Seyyid Abdurrahman Gazi(ks)’nin kabirlerinin bulunduğu “Abdurrahman Gazi Camii ve Külliyesi” yıkılmaya yüz tutmuş bir vaziyetteyken Hulûsi Efendi Vakfı tarafından restorasyon çalışması başlatılarak, modern mimarî tasarımla ve tamamen taş işçiliğiyle yeniden inşa edilmiştir.
Öte yandan Hasan Gazi’nin türbesi, bakımsız ve yıkılmaya terk edilmiş durumdayken, Hulûsi Efendi Vakfı tarafından restorasyon çalışmaları yapılmış, “ Hasan Gazi Türbesi Şehitliği “ olarak yeniden tanzim edilmiştir. Yine Darende’nin Zaviye Mahallesi’nde bulunan, “ Ulu Camii ” kendi hâline terk edilmişken bu güzide vakıf marifetiyle iç mimarisi ve bahçe düzenlemeleri yapılarak hizmete açılmıştır. Bunun yanında Somuncu Baba Külliyesi bünyesi içerisinde klasik Selçuklu mimarisi tarzında Hamidiye Çarşısı inşa edilmiştir. Hamidiye Çarşısı’nda Nasihat Yayınları Satış Merkezi, hediyelik eşya, gümüş, yöresel ürünler, market ve el emeği çeyizlik ürünlerin satış standları da bulunmaktadır. Bu arada Şeyh Hamid-i Veli Camii ve Türbesi civarında bulunan ve Somuncu Baba’nın hayatta olduğu dönemlerden beri var olan Balıklı Kuyular turistik değer taşıyan yerlerdendir. Hulûsi Efendi Vakfı’nın kurucusu Osman Hulûsi Efendi(ks) döneminde başlatılan çalışmalarla inşa edilen Balıklı Havuz, vakıf tarafından restore edilerek günümüzde Külliye ziyaretçilerinin hizmetine sunulmuştur.
Hulûsi Efendi Vakfı hizmette sınır tanımayan gönüllü bir kuruluştur. Mülkiyeti Hulûsi Efendi Vakfı’na ait olan ve Tohma Kanyonu içerisinde kayalıklardan çıkan, yılın dört mevsimi 22 derece sıcaklığa sahip doğal bir su kaynağının beslediği açık hava yüzme havuzu olarak kullanılan “Kudret Havuzu” vakıf tarafından yapılan çalışmalarla modern bir yüzme havuzu kompleksi hâline getirilmiştir. Bunlarla birlikte Vakıflar Bölge Müdürlüğü ile ortaklaşa yapılan çalışmalarla Yusuf Paşa Bedesteni, Sadrazam Mehmet Paşa Kütüphanesi ve Kabri, Yalnız Minareler, Zengibar Kale Kapısı gibi tarihî eserler de restore edilmiştir.
Hakk’a ve hakikate yaslanan “Halka hizmet Hakk’a hizmettir” düsturu
Hulûsi Efendi Vakfı’nın geçmişten günümüze kadar başarıyla gerçekleştirdiği kültürel faaliyetleri de çok önemlidir. Bunların başında her yıl gerçekleştirilen sempozyumlar gelmektedir. Somuncu Baba ve Hulûsi Efendi Sempozyumlarının ilki 1991 yılında Darende’de gerçekleştirilmiştir. Her yıl farklı şehirlerde yapılan bu sempozyumlar 2012 yılında “uluslararası” bir kimliğe kavuşmuştur. Yine vakıf tarafından Hulûsi Efendi’nin vefat yıldönümü olan haziran ayında çeşitli kültürel etkinlikler düzenlenmektedir. Bu arada hemen her yıl Darende dışındaki il ve ilçe merkezlerinde Somuncu Baba ve Hulûsi Efendi Panelleri düzenlenmektedir. Vakıf öncülüğünde Divân-ı Hulûsi-i Dârendevî’den şiirler¸ hatıralar ve şerhlerin yer aldığı “Divan Okuma Programları” gerçekleştirilmektedir. Vakfın oluşturduğu “ Özel Darende Somuncu Baba Tanıtım Merkezi Müzesi ” de Türkiye genelinde en fazla ziyaret edilen dördüncü müze olma özelliğini taşımaktadır.Vakıfça 2000 yılında açılışı yapılan “Somuncu Baba Araştırma ve Kültür Merkezi ve Kütüphanesi” açıldığı tarihten itibaren, akademisyen, yüksek öğrenim, orta ve ilköğretim seviyesindeki okuyuculara hizmet vermeye devam etmektedir. Öğrenciler burada sıcak bir ortamda kitaplara ulaşabilmektedir.