Velayet nasıl alınır sorusunu cevaplamadan önce Velayet Nedir? onu bilmemiz gerekir.: Velayet hakkı, kural olarak küçüklerin, istisnai hallerde kısıtlıların bakım ve korunmalarının sağlanması için onların şahısları ve malları üzerinde ana babanın sahip oldukları görev, yetki ve hakların bütünü şeklinde tanımlanmaktadır.
Türk Hukuk sistemine göre 18 yaş altındaki çocukların reşit olmadığı kabul edilir. Reşit olmayan çocukların hakları üzerinde karar verme yetkisinin tanımlandığı kanun bütünlüğü TMK (Türk Medeni kanunu) ile belirlenir. Bu konu Türk Medeni Kanunu nda, velayet başlığı adı altında düzenlenmiştir (T.M.K. md.262-289)
Velayet hakkı sadece ana babaya aittir, başkasına bırakılamaz. örneğin büyük anne, büyük baba, amca, dayı, teyzeye velayet bırakılamaz. Ancak şartları varsa bu kişiler çocuk için vasi ve kayyum olabilir.
Kimler Velayet Altına Alınabilir?: Velayet, soybağı ilişkisinden kaynaklandığı için sadece çocuklar üzerinde söz konusu olur. TMK 335.’e göre, kural olarak, ergin olmayan çocuklar, istisnai olarak da ergin çocuklar velayete tabi olur.
Velayet Konusunda Anne-Baba Anlaşamaz İse Ne Olur?: Velayet hakkının kullanılması konusunda ana baba, birlikte ve uyumlu olarak hareket edeceklerdir. Anlaşamamaları halinde ise, çocuğun korunmasına ilişkin hükümler çerçevesinde sorun çözüme kavuşturulur.
Mahkeme hakimi gerek gördüğü takdirde çocuk ile de görüşür ve bundan sonra mahkeme çocuğun hangi ebeveynin yanında kalması gerektiğine karar verir. Genellikle boşanma davası ile birlikte görülen ” velayet ” konusu bazı hallerde de ayrı ve bağımsız bir dava olarak açılabilir.
Mahkemenin velayete ilişkin vermiş olduğu karar, UYAP Vatandaş Portalı üzerinden alınabilir. Bunun yanında velayet kararı veren mahkemenin kaleminden kararın aslı gibidir sureti talep edilebilir.
Açılan velayet davalarında veya boşanma davasında verilecek velayet kararı için müşterek çocuklar 8 yaşından itibaren yaşıyla uygun olarak da hareket ediyor ise dinlenebilir. Yaşı ile uyumlu olarak hal ve davranışlarda bulunan çocuğa mahkeme hangi taraf ile kalmak istediğini de soracaktır.
Baro tarafından tavsiye niteliğinde olan ücret tarifesi ise şöyle, Aile mahkemesinde görülen Velayet Davası Avukat Ücreti şöyle, Evlat Edinme İzin Davası 8.000,00 TL – 10.000,00 Kayyım ve Veraset ve Velayet Davaları 5.170 TL , Boşanma ve Velayet Kararının Tenfizi 9.240 TL olarak belirlenerek 2019 yılı için web sayfasında .
Velayet davası, yetişkin olmayan, 18 yaşını henüz doldurmamış kişilerin yani çocukların veya yetişkin olmuş fakat kısıtlanmış kişilerin bakımı, korunması ve eğitimi gibi ihtiyaçlarının anne ve babaya tanınmış hak, görev ve ödevlerini içeren dava türüdür. Kanunen velayet sadece anne ve babaya tanınır. Velayet davası genellikle boşanma davaları sırasında ve boşanma sonuçlandıktan sonra gündeme gelir. Hakim, boşanma davasının açılmasıyla beraber iki tarafı da dinler ve geçici bir velayet kararı verir. Boşanma davası netleştikten ve boşanma olduktan sonra kesin velayet kararını verir. Samsun velayet davası avukatı, velayetin kaldırılması ve değiştirilmesi konularında hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktadır.
Gaziantep velayet davasında velayet, anlaşmalı boşanma gerçekleştiği zaman tarafların protokolde kararlaştırdıkları kişiye verilir. Fakat çekişmeli boşanma davalarında eşlerin velayetin kendilerine verilmesi konusunda istekleri olsun veya olmasın velayetin kime verileceğine hâkim karar verir. Velayet davalarında önce çocuğun yararı gözetilir. Hâkim, çocuğun yaşına, eğitimine ve ayırt etme gücüne göre bir karar verir.
Boşanma esnasında ve sonrasında psikolojik olarak çok yıpranacak olan çocuğun en doğru kişide kalması için çaba gösterir. Uygulamada 0-3 yaş aralığındaki çocukların velayetinin genelde annesine verildiği görülmektedir. Bunun nedeni ise; çocuğun bu yaşta anne sevgisine ve bakımına muhtaç olması, bu yaşta maddi şartların değil, anne bakımının daha önemli olmasındandır.
Diğer yaşlara mensup çocuklar için ise hakim, çocuğun yararını dikkate alarak karar verir. Hem fiziksel hem psikolojik olarak, maddi ve manevi gelişimine faydalı olacak en uygun yer düşünülerek hakim tarafından bir karara varılır.
Türk Hukuku’nda evlilik devam ederken ortak velayet boşanma sonrasında ise tek velayet görüşü vardır. Ancak Yargıtay bazı kararlarında ortak velayetin kamu düzenine uygun olup olmadığını incelemiş ve ortak velayetin mümkün olmadığına kanaat getirmişti. Sonradan vermiş olduğu bazı kararlarda ise bunun tam tersi şekilde davranmıştır. Ortak velayetin mümkün olabilmesi için yine çocuğun üstün yararı gözetilmeli, anne ve babanın bu hususta tam olarak anlaşmaları gerekmektedir.
Velayet verilen taraf, sonraki süreçte çocuğun bakımını, mali durumlarını ve eğitimi sürdürmede destek olmalıdır. Velayet sahibi tarafa velayetin değiştirilmesi şartları, velayetin kaldırılması şartları olmadan müdahale etmek mümkün değildir. Velayet görevini yerine getirmemek ya da velayet görevini kötüye kullanma durumu değerlendirilirken göz önüne alınması gereken hususlar;
gibi hususlar dikkate alınır. Yukarıda belirtilen hususlar mevcutsa velayetin kaldırılması ya da velayetin değiştirilmesi davaları gündeme gelir.
Bu konu hakkında benzer makalelerimiz için tıklayın