Yara değişik nedenlerle deri veya doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Yara bakımı Yara iyleşme süreci aşamalarının sıralı ve düzenli bir şekilde yerine gelmesi için gerekli olan şartların sağlanmasıdır. Yara tipi ayrımı gözetmeksizin, yara bakımı ve tedavisinde temel ilkeler: Yaradaki ölü dokuların temizlenmesi, enfeksiyonun kontrol altına alınması, nemli yara ortamının sürdürülmesi, ölü boşlukların doldurulması, yara yatağının korunması, yara kenarlarının bütünlüğünün korunması, Yara travmasının önlenmesi, yara bölgesinde kan akımının artırılmasıdır. Yara iyileşmesinde görülen komplikasyonlar; Kanama, enfeksiyon, eviserasyon, fistül ve yaranın açılmasıdır.
Yaralanma tipi enfeksiyon gelişiminde etkilidir. Kesici aletlerle olan yaralarda enfeksiyon riski kör uçlu, ezici aletlere göre daha azdır. Vücut bölgelerinde flora ve kan akımı farklılıkları da enfeksiyon gelişimini etkilemektedir. Üst ekstremitelerde ve alt ekstremitelerde özellikle ayak yaralarında enfeksiyon gelişim riski yüksektir. En önemlisi de asepsi antisepsi kuralları göz önünde bulundurularak yara bakımının gecikmemesidir.
Yarada Enfeksiyon Kontrolünün Enfeksiyon kontrol programları ile; Endojen ve ekzojen mikroorganizmaların enfeksiyon nedeni olmaları önlenir, İmmünolojik savunma mekanizmaları yetersiz olan hasta korunur ve uygulanan tedavinin etkinliği arttırılır.
Mikroorganizmaların enfeksiyon nedeni olmalarını engellemek için hastaya yapılan uygulamalarda; patojen mikroorganizmanın dokudan uzaklaştırılması, yok edilmesine yönelik olan asepsi antisepsi kurallarına titizlikle uyulmalıdır. Temiz ve kontamine alan ve malzeme doğru tespit edilmelidir. Neyin temiz, neyin kontamine olduğu ve temizin ne zaman kontamine olduğu çok iyi bilinmelidir.
Açık yara oranı fazla olan ve izole edilen hastalarda daha sıkı önlemler alınmalıdır. Örneğin kontamine yarası olan hastalarda şu önlemler alınabilir; Yara bakımı sırasında özel giysiler giyilmeli, steril eldiven, maske kullanılmalı, eksudalı bir yaraya bakım verirken su geçirmez bir önlük giyilmeli, hastanın açık yara oranı %20 altına düşene kadar tek yataklı izolasyon yöntemi uygulanmalı, İzolasyondaki hastaya bakım veren hemşire ayrılmalıdır.
Sonuç; olarak diyebiliriz ki yara bakımında yara iyileşmesinin beklenen süreçte gitmesi, hızla iyileşmesi ve sağlıklı granilasyon dokusu oluşturulması için yara iyileşmesindeki komplikasyonlardan enfeksiyon yönetimi oldukça önem taşımaktadır.
KAYNAKÇA
Hemş. Halime AYDIN