Yılın Üçüncü Kararında İlkler ve Dikkat Çekenler

Rekabet Kurumu’nun internet sitesinde bazı özel sağlık kuruluşları ile teşebbüs birliklerinin, serbest hekimlerden talep ettikleri ameliyathane hizmet ücretlerini birlikte belirledikleri ve yapılan centilmenlik anlaşması ile hastaneler arasında personel transferinin engellendiği iddialarına yönelik olarak yürütülen soruşturmanın tamamlandığı duyuruldu. Duyuru ekinde yer alan kısa karara bakıldığında Rekabet Kurulu’nun (Kurul), üç ayrı davranışı ihlal olarak değerlendirdiği görülüyor.

Kararda ilk olarak bazı hastanelerin fiyat tespiti yaptıkları gerekçesiyle idari para cezası uygulandığı dikkat çekiyor. Kurul hem Samsun hem de Bursa bölgesindeki bazı hastaneler arasındaki fiyat tespitini ihlal olarak değerlendirdi ve bu davranışı kartel olarak nitelendirmek suretiyle Ceza Yönetmeliği’nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, ikinci fıkrası ile 7. maddesinin birinci fıkrası uyarınca teşebbüslerin 2020 yılı gayrisafi gelirleri üzerinden toplam 13.374.611,85 TL ceza uyguladı.

İkinci olarak işgücü pazarındaki rekabeti kısıtlayıcı davranışlar nedeniyle ihlal tespiti yapıldığı dikkat çekiyor. Buna göre işgücü pazarında açılan ilk soruşturma ceza ile sonuçlanmış oldu. Dikkat çekici olan husus ise Kurul’un işgücü pazarına yönelik ihlali kartel olarak değerlendirmiş olması. Buna göre Ceza Yönetmeliği’nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi, ikinci fıkrası ile 7. maddesinin birinci fıkrası uyarınca teşebbüslerin 2020 yılı gayrisafi gelirleri üzerinden toplam 43.158.478,07 TL tutarında para cezası uygulanmış. İşgücü pazarındaki ihlal nedeniyle verilen cezanın toplam cezanın önemli bir bölümünü oluşturduğu not edilmelidir. Dolayısıyla bu soruşturmanın esas itibariyle bir insan kaynakları soruşturması olduğunu söylemek mümkündür.

Üçüncü olarak ise bazı hastanelerin rekabete duyarlı bilgi değişimi yaptıkları gerekçesiyle ceza uygulandığı görülüyor. Kurul, bu kararında da genel yaklaşımına paralel olarak bilgi değişimini “diğer ihlaller” kategorisinde değerlendirmiş. Bu kapsamda Ceza Yönetmeliği’nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi, ikinci fıkrası ile 7. maddesinin birinci fıkrası uyarınca teşebbüslerin 2020 yılı gayrisafi gelirleri üzerinden toplam 1.425.745,27 TL tutarında para cezası uygulandı.

Sonuç olarak Kurul üç ayrı ihlal nedeniyle hakkında soruşturma yürütülen teşebbüslere toplamda 57.958.835,19 TL tutarında idari para cezası vermiş oldu.

Rekabet hukuku açısından önemli noktalar içeren bu karardaki dikkat çekici hususları ise şu şekilde özetlemek mümkün:

• Kararın şüphesiz en önemli yönü insan kaynakları/işgücü alanına yönelik açılan ilk soruşturmanın ceza ile sonuçlanması oldu. Böylece insan kaynakları alanındaki davranışların rekabet hukukuna tabi olduğu ihlal tespiti ve idari para cezası uygulanması ile teyit edilmiş oldu. Bu nedenle bundan sonraki dönemde teşebbüslerin insan kaynakları bölümlerinin çok daha hassas olması gerektiği anlaşılıyor. Soruşturmanın konusu çalışan ayartmama anlaşmalarıydı, başka hususları kapsayıp kapsamadığı gerekçeli kararda görmek mümkün olacak.
• İnsan kaynakları alanındaki ihlalin, kartel olarak değerlendirildiği görülüyor. Buna göre Kurul 02.01.2020 tarih ve 20-01/3-2 sayılı Ege Bölgesi Konteyner Nakliyecileri kararındaki yaklaşımını ve uyarısını bir kez daha göstermiş oldu. Ancak ihlalin kartel olarak değerlendirilmiş olmasının epeyce tartışmayı beraberinde getireceğini söylemek mümkün.
• Soruşturma açılmasına dair duyuruda hastanelerin “serbest hekimlerden talep ettikleri ameliyathane hizmet ücretlerini birlikte belirledikleri” iddiasına yer verilmişti. Nihai kararda kartel olarak değerlendirilen fiyat tespiti nedeniyle ceza uygulandığı görülüyor. Fiyat tespitinin tam olarak hangi unsurları içerdiğini gerekçeli kararla birlikte görmek mümkün olacak.
• Rekabete duyarlı bilgi değişiminin ise diğer ihlaller kategorisinde değerlendirilmeye devam ettiğini görüyoruz. Dolayısıyla “garp cephesinde yeni bir şey yok” diyebiliriz.
• Ayrı bir not olarak karar, bazı hastanelerin birden fazla davranıştan dolayı ceza alması nedeniyle Ceza Yönetmeliği’nin 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Temel para cezası, Kanunun 4 üncü veya 6 ncı maddelerinde yasaklanmış, piyasa, nitelik ve kronolojik süreç olarak birden fazla bağımsız davranışın saptanması halinde, her bir davranış için ayrı ayrı hesaplanır. ” hükmünün uygulamasının da bir örneğini teşkil ediyor.

Gerekçeli karar ile birlikte 2022 yılının üçüncü ve ceza uygulanan ikinci kararını daha kapsamlı ve sağlıklı değerlendirme imkânı bulacağız.

Bilgi ve değerlendirmelerinize sunarız.