Yiyecek İsrafını Önlemenin 5 Yolu

Evde en çok israfın yapıldığı yer genellikle mutfaktır. Çürüyen meyve sebzeler, son kullanım tarihi geçen gıdalar, kuruyan ekmekler ve çok daha fazlası… Hatta gereğinden fazlasını almak istemeseniz bile evde az sayıda kişinin yaşaması, dışarıda geçirilen vakitlerin değişken olması gibi nedenlerle yemeklerin bir kısmı maalesef çöpe atılır.

Gıda israfını önleme için sadece satın alınan gıda miktarını kontrol etmek yeterli değildir. Mutfak alışverişi ve yemek yapma alışkanlıklarınızda yapacağınız birkaç değişiklikle ihtiyacınız olan kadarını tükettiğiniz bir mutfağa sahip olabilirsiniz. İşte yiyecek israfını önlemek için yapılabilecekler.

1- Yiyecek Kabukları ile İleri Dönüşüm

İsraf olarak görülmese de çöp kutusunun büyük bir kısmını meyve ve sebze kabukları doldurur. Meyve sebze kabuklarını değerlendirmenin birkaç yolunu sizinle paylaşmak istiyoruz:

• Portakal kabuğunu şekerlemeye dönüştürebilirsiniz. Bunun için ihtiyacınız olan şeyler sofra şekeri, su ve biraz kaynatma işlemi.
• Limon ya da elma kabuğunu aromatik bir bitki çayının içerisine koyarak ferahlayabilirsiniz.
• Elma ya da armut kabuklarını sirke yapımında değerlendirebilirsiniz.
• Kabağın içini mücvere ya da türlüye katabilirsiniz.
• Karpuz kapuklarından reçel yapabilirsiniz.
• Turunçgilleri ev yapımı sinek kovucu karışımın içerisine katabilirsiniz.
• Muz kabuğu ve yumurta kabuğunu su içerisinde bekletip bitkileriniz için potasyum ve kalsiyumlu besin hazırlayabilirsiniz.
• Smoothienin içerisine meyve ya da sebze kabuğu ekleyerek daha lifli bir içecek elde edebilirsiniz.

2- Doğru Saklama Koşulları ile Uzun Ömürlü Gıdalar

Siz de daha salataya katamadan çürüyen dereotunu ya da keyifle yiyemeden yumuşayan meyveleri atmak zorunda kalmış olabilirsiniz. Meyve ve sebzeleri uygun koşullarda muhafaza ederek çürümelerine engel olabilirsiniz. ¨Meyve sebzeler nasıl saklanır?¨ sorusunun cevabına birlikte bakarak en büyük israf nedenlerinden birini ortadan kaldırabiliriz:

• Patates, soğan, şalgam ve sarımsak gibi kök sebzeler buzdolabının dışında hava alan serin bir kutu içerisinde saklanmalıdır.
• Üzüm, çilek, kiraz ve vişneyi hava alan bir torba ya da saklama kabı içerisinde buzdolabında muhafaza edebilirsiniz.
• Mantar, çilek ve marul gibi çabuk bozulabilen gıdaları sadece kullanım öncesi yıkayabilirsiniz.
• Domates, kavun, şeftali, avokado, armut, taze soğan ve muz olgunlaşırken etilen gazı üretir. Etilen gazı meyvelerin çabuk olgunlaşmasını sağlar. Bu meyveleri diğer meyvelerden ayrı bir yerde muhafaza ederek meyve sebzelerin hızlı olgunlaşıp çürümelerine engel olabilirsiniz.
• Maydanoz, dereotu, kekik gibi yeşil yapraklı sebzelerin kökleri suyun içerisinde kalacak şekilde bir bardağın içerisinde saklayabilirsiniz.

Kuru gıdaları ve zeytinyağını saklama koşulları ile ilgili detaylı bilgi için ¨Yiyecekleri Nerede Saklamalısınız?¨ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Taze meyve sebzeler ve diğer gıdaları sadece bir hafta değil çok daha uzun süre saklamak için geleneksel saklama metodlarına başvurabilirsiniz.

3- Geleneksel Yöntemler ile Sağlıklı ve Ekonomik Mutfaklar

Yiyecekleri hem kullanıma hazır hale getiren hem de bozulmasını engelleyen bazı yöntemler vardır. Buzdolabına bile gerek bırakmayan bu yöntemlerden bazıları; mayalama, konserve, salamura ve kurutmadır. Geleneksel yöntemler ile hazırlayabileceğiniz gıdalara göz atalım, yiyeceklerinizi bozulmadan sağlıkla tüketin:

• Mayalama olarak bilinen fermantasyon, yiyeceklerin bozulmasını geciktirir. Ayrıca mayalama işlemi yararlı bakterilerin oluşmasını sağladığı için de bu gıdalar bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur. En yaygın olarak bilinen fermente yiyecek yoğurttur.

Ancak bunun yanı sıra peynir, kefir, kombu çayı hatta sirke ve turşu da fermantasyon yolu ile elde edilir. Özel bir sağlık durumunuz olmadığı müddetçe mutfağınızda fermente gıdalara yer açarak israftan uzak ve şifa kaynağı bir tüketime geçebilirsiniz.

• Evde yapacağınız konserveler hem eşsiz lezzete sahiptir hem de size sebzeleri dilediğiniz zaman tüketme şansı verir. Uzun ömürlü ve sağlıklı bir konserve yapımı için zeytinyağını tercih etmenizde fayda vardır. Zeytinyağı ile kısa bir pişirme işleminin ardından bir haftalık sebze ömrünü bir mevsime çıkarabilirsiniz. Konserve yapmanın püf noktalarını anlattığımız ¨Konserve Yapma Zamanı: Zeytinyağlı Konserve Tarifleri¨ başlıklı yazımızı okuyarak sebzelerinizi Komili Zeytinyağı lezzeti ile muhafaza edebilirsiniz.

• Yüzyıllardır kullanılan gıda saklama yöntemlerinden birisi de kurutmadır. Domates, biber, kabak, patlıcan gibi sebzeler ile mandalina, Trabzon hurması, incir gibi meyveleri fırında ya da nemsiz bir ortamda kurutabilirsiniz.

• Zeytinyağının küflenmeyi önleyici etkisinden salça ve yeşil yapraklı sebzeler için de yararlanabilirsiniz. Salçanın üzerini Komili Natürel Sızma Zeytinyağı ile kaplayabilir ya da fesleğen, dereotu gibi sebzelerin yapraklarını da zeytinyağı içerisinde muhafaza edebilirsiniz.

4- Alışverişin Bir Adım Öncesi: Öğün Planı

Alışveriş yaparken hemen her zaman alınan domates, biber ve patates gibi sebzeler alınır. Ancak bunların bir kısmı hafta boyunca tüketilmediğinde bozulmaya başlar. Haftalık öğün planı ile hangi yemekleri pişireceğinize karar vererek sadece yeteri kadar gıda alışverişi yapabilirsiniz. Hafta boyu pişirebileceğiniz yemeklere kolaylıkla karar vermek için ¨ Zeytinyağlı Tarifler ¨ sayfamıza göz atabilirsiniz.

5- Yiyecekler Bitkileriniz İçin Besine Dönüşsün

Kompost, organik atıkları değerlendirmenin harika bir yoludur. Kompost ile bitkilerinize organik gübre hazırlayabilir ve şehir çöplüklerinde daha az sera gazı salınımı oluşmasına katkıda bulunabilirsiniz. Çünkü yüksek miktardaki organik atıklar sera gazı salınımı yaparak küresel ısınmaya neden olabilirler.

Mutfağınıza çöp kutusunun yanı sıra kompost kutusu koyabilir ya da daha büyük miktarda kompost hazırlamak için balkonunuza delikli bir kova koyabilirsiniz. Bu kovaların içerisine yemek atıklarınızı, sebze kabuklarını ve bir miktarda sıvıyı dökebilirsiniz. Düzenli olarak karıştırarak havanaldırdığınız bu atıklar zamanla verimli bir gübreye dönüşür.