Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.
Açıköğretim derslerinden Yönetim ve Organizasyon 2 Dersi 4. Ünite Özet için hazırlanan ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.
1950’lerde Amerika’da temelleri atılan ve Japonya’da gelişen ve tüm dünyada yayılan bu yönetim anlayışı bir anlatımla TKY felsefesi, kaliteyi yükseltirken üretilen mal ya da hizmet sürecinin her aşamasında söz konusu olabilecek hataları önleyerek maliyetlerin düşürülmesini sağlamaktadır. Böylece rakiplerine karşı işletmeler üstünlük elde etmektedir.
Toplam kalite anlayışına göre kalite kavramının tanımını verecek olursak; kalite, müşterilerin ihtiyaçlarına uygunluktur. Toplam Kalite ise müşterilerin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayan ve aynı zamanda maliyetleri de düşüren bir yönetim tarzıdır.
Toplam kalite anlayışı sonucu ortaya çıkan toplam kalite yönetimi (TKY) bütünüyle müşteriye odaklanmış bir işletme kültürünü oluşturan bir yönetim anlayışıdır. TKY üst yönetimden alt yönetime, üretim sürecindeki çalışanlardan, işletmenin tedarikçilerine kadar herkesin sorumluluğu paylaştığı, hedef, strateji, organizasyon yapısı, çalışanların davranışı ve iş yapma usulleri gibi pek çok konuda karar verilmesini sağlayan teknik bir uygulama olmaktan çıkmış bir yönetim felsefesi haline gelmiştir. Çünkü TKY bir grup çalışmasının ürünüdür. Bu grup içinde yer alan herkes TKY’nin tüm ilkelerini yerine getirirse, işletme hem rekabet gücü kazanmakta hem de rakipleri karşısında üstünlük sağlayabilmektedir.
Toplam Kalite Yönetimini oluşturan kavramlardan, toplam ifadesiyle organizasyondaki herkesin katılımı, kalite ifadesiyle, müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin hepsinin karşılanması, yönetim ifadesiyle kaliteli ürün ya da hizmet için bütün koşulların sağlanması anlatılmak istenmektedir.
TKY’nin amaçlarını altı temel başlık altında toplayabiliriz. Bunlar sırasıyla,
Liderlik: Yönetici TKY’ne ilişkin çabalarıyla alt basamaklardaki çalışanlara emir veren biri olarak değil onlara örnek olan biri olarak davranışlarını sergilemelidir. Bundan dolayı başarılı bir TKY uygulaması için sadece yönetici olarak değil aynı zamanda liderlik özelliklerinde üst düzey yöneticilerin kullanması gerekir.
Müşteri Odaklı Olma: İşletmelerin içinde bulunduğu yoğun rekabet ortamında işletmenin en temel amacı müşteriyi elde etmektir. Bu bakımdan TKY için müşterinin nasıl kazanılacağı ve kazanılan müşterinin nasıl korunacağı önem taşımaktadır. Bu konuda işletmelerin yapması gereken müşterinin istek ve beklentilerini yerine getirmeleridir. Müşteri istek ve beklentileri içinde ise üç temel ölçüt vardır. Bunlar sırasıyla kalite, uygun fiyat ve zamanında hizmet ya da ürünü elde etme isteğidir
Tüm Çalışanların Katılımı : TKY’minde takım çalışması ile tüm çalışanların katılımını sağlamada kalite çemberleri en çok kullanılan araçlardan biridir. Kalite çemberleri ile işletmedeki çalışanların yaratıcılıklarından faydalanarak işlerin yapılmasını ve sorunların çözümünde en alt kademedeki çalışanlarla birlikte katılımcı bir yaklaşımla ortak çözümlerin üretilmesi mümkün olur.
Sürekli İyileştirme (Kaizen)
TKY’nin temel unsurlarından bir diğeri de sürekli iyileştirme’dir (Kaizen). Japonca’da “Kai:değişim”, “Zen:daha iyi” anlamına gelmektedir. Kaizen sözcüğü geliştirme, iyileştirme, sürekli iyileştirme anlamında kullanılmaktadır. Sürekli gelişme ile radikal ve çok büyük ölçekli değişiklikler değil aksine küçük adımlarla sürekli gelişme anlaşılmalıdır.
Hata Önlemeye Çalışma
TKY anlayışının temelinde hata yapıldıktan sonra bu hataları ayıklamak değil, hata yapmayı önleyerek hata yapmamak vardır. Diğer bir ifadeyle proaktif bir yönetim anlayışı esastır.
Hata önlemeye çalışmanın temelinde ise planlama faaliyetinin doğru bir şekilde yapılması vardır. Planlama faaliyeti ile ne kadar çok farklı durum için öngörüde bulunup olası sürpriz durumlar için sözkonusu olabilecek olumsuzluklar engellenir ve olabildiğince çok şey kontrol altında tutulursa işletmenin başarısı da o denli fazla olacaktır.
Ölçüm ve İstatistik
TKY anlayışının temelinde işletmenin tümünü kapsayan bir değişim söz konusudur. Diğer bir ifadeyle işletmenin rakipleri karşısında üstünlük sağlayacak biçimde farklılaşması gerekir.
Ölçüm yapılması ve elde edilen verilerle istatistiksel analizler yapılması neyin olağan neyin olağan dışı olduğunu, ulaşılan başarı düzeyinin kalıcı mı yoksa geçici mi olduğunu yöneticilere gösterir. Böylece gerek yöneticilerin gerekse diğer personelin karar alma faaliyetleri analizler sonucu elde edilen verilere dayalı olarak daha rasyonel bir biçimde gerçekleşir.
Böylece istatistiksel yöntemler kullanılarak elde edilen sayısal verilerle işletmenin mevcut durumu daha sağlıklı bir biçimde analiz edilebilecek ve bunun sonucunda var ise olumsuzluklar saptanabilecek ve işletmenin sürekliliğini sağlamak adına daha rasyonel çözümlerin üretilmesi mümkün olabilecektir.
Ekip Çalışması
TKY’nin bir diğer temel unsuru da ekip çalışmasıdır. TKY’nin temelinde işletmedeki çalışanların oluşturdukları ekipler ile çalışmaların yürütülmesi ve grup kararı verilmesidir
Çalışanların Eğitimi
Son olarak TKY’nin temel unsurları arasında çalışanların eğitimi vardır. Burada özellikle işletme içindeki tüm hiyerarşik basamaklarda yer alan çalışanlara hem teknik, temel ve mesleki konularda hem de TKY kapsayan konularda sürekli eğitim verilmesi öngörülür. TKY anlayışı çerçevesinde yöneticilerin çalışanların eğitimi konusunda bizzat rol almaları beklenir.
TKY felsefesinin bir işletmede başarılı bir biçimde uygulanması için işletme faaliyetlerini etkileyen hem dış hem de iç faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü hem iç hem de dış faktörler işletmenin faaliyetlerini dolaylı ya da doğrudan etkileyebilmektedir.
İç Faktörler
Dış Faktörler
TKY’nin faydaları arasında şu şekilde sıralanabilir.
1950’lerde Amerika’da temelleri atılan ve Japonya’da gelişen ve tüm dünyada yayılan bu yönetim anlayışı bir anlatımla TKY felsefesi, kaliteyi yükseltirken üretilen mal ya da hizmet sürecinin her aşamasında söz konusu olabilecek hataları önleyerek maliyetlerin düşürülmesini sağlamaktadır. Böylece rakiplerine karşı işletmeler üstünlük elde etmektedir.
Toplam kalite anlayışına göre kalite kavramının tanımını verecek olursak; kalite, müşterilerin ihtiyaçlarına uygunluktur. Toplam Kalite ise müşterilerin ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayan ve aynı zamanda maliyetleri de düşüren bir yönetim tarzıdır.
Toplam kalite anlayışı sonucu ortaya çıkan toplam kalite yönetimi (TKY) bütünüyle müşteriye odaklanmış bir işletme kültürünü oluşturan bir yönetim anlayışıdır. TKY üst yönetimden alt yönetime, üretim sürecindeki çalışanlardan, işletmenin tedarikçilerine kadar herkesin sorumluluğu paylaştığı, hedef, strateji, organizasyon yapısı, çalışanların davranışı ve iş yapma usulleri gibi pek çok konuda karar verilmesini sağlayan teknik bir uygulama olmaktan çıkmış bir yönetim felsefesi haline gelmiştir. Çünkü TKY bir grup çalışmasının ürünüdür. Bu grup içinde yer alan herkes TKY’nin tüm ilkelerini yerine getirirse, işletme hem rekabet gücü kazanmakta hem de rakipleri karşısında üstünlük sağlayabilmektedir.
Toplam Kalite Yönetimini oluşturan kavramlardan, toplam ifadesiyle organizasyondaki herkesin katılımı, kalite ifadesiyle, müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin hepsinin karşılanması, yönetim ifadesiyle kaliteli ürün ya da hizmet için bütün koşulların sağlanması anlatılmak istenmektedir.
TKY’nin amaçlarını altı temel başlık altında toplayabiliriz. Bunlar sırasıyla,
Liderlik: Yönetici TKY’ne ilişkin çabalarıyla alt basamaklardaki çalışanlara emir veren biri olarak değil onlara örnek olan biri olarak davranışlarını sergilemelidir. Bundan dolayı başarılı bir TKY uygulaması için sadece yönetici olarak değil aynı zamanda liderlik özelliklerinde üst düzey yöneticilerin kullanması gerekir.
Müşteri Odaklı Olma: İşletmelerin içinde bulunduğu yoğun rekabet ortamında işletmenin en temel amacı müşteriyi elde etmektir. Bu bakımdan TKY için müşterinin nasıl kazanılacağı ve kazanılan müşterinin nasıl korunacağı önem taşımaktadır. Bu konuda işletmelerin yapması gereken müşterinin istek ve beklentilerini yerine getirmeleridir. Müşteri istek ve beklentileri içinde ise üç temel ölçüt vardır. Bunlar sırasıyla kalite, uygun fiyat ve zamanında hizmet ya da ürünü elde etme isteğidir
Tüm Çalışanların Katılımı : TKY’minde takım çalışması ile tüm çalışanların katılımını sağlamada kalite çemberleri en çok kullanılan araçlardan biridir. Kalite çemberleri ile işletmedeki çalışanların yaratıcılıklarından faydalanarak işlerin yapılmasını ve sorunların çözümünde en alt kademedeki çalışanlarla birlikte katılımcı bir yaklaşımla ortak çözümlerin üretilmesi mümkün olur.
Sürekli İyileştirme (Kaizen)
TKY’nin temel unsurlarından bir diğeri de sürekli iyileştirme’dir (Kaizen). Japonca’da “Kai:değişim”, “Zen:daha iyi” anlamına gelmektedir. Kaizen sözcüğü geliştirme, iyileştirme, sürekli iyileştirme anlamında kullanılmaktadır. Sürekli gelişme ile radikal ve çok büyük ölçekli değişiklikler değil aksine küçük adımlarla sürekli gelişme anlaşılmalıdır.
Hata Önlemeye Çalışma
TKY anlayışının temelinde hata yapıldıktan sonra bu hataları ayıklamak değil, hata yapmayı önleyerek hata yapmamak vardır. Diğer bir ifadeyle proaktif bir yönetim anlayışı esastır.
Hata önlemeye çalışmanın temelinde ise planlama faaliyetinin doğru bir şekilde yapılması vardır. Planlama faaliyeti ile ne kadar çok farklı durum için öngörüde bulunup olası sürpriz durumlar için sözkonusu olabilecek olumsuzluklar engellenir ve olabildiğince çok şey kontrol altında tutulursa işletmenin başarısı da o denli fazla olacaktır.
Ölçüm ve İstatistik
TKY anlayışının temelinde işletmenin tümünü kapsayan bir değişim söz konusudur. Diğer bir ifadeyle işletmenin rakipleri karşısında üstünlük sağlayacak biçimde farklılaşması gerekir.
Ölçüm yapılması ve elde edilen verilerle istatistiksel analizler yapılması neyin olağan neyin olağan dışı olduğunu, ulaşılan başarı düzeyinin kalıcı mı yoksa geçici mi olduğunu yöneticilere gösterir. Böylece gerek yöneticilerin gerekse diğer personelin karar alma faaliyetleri analizler sonucu elde edilen verilere dayalı olarak daha rasyonel bir biçimde gerçekleşir.
Böylece istatistiksel yöntemler kullanılarak elde edilen sayısal verilerle işletmenin mevcut durumu daha sağlıklı bir biçimde analiz edilebilecek ve bunun sonucunda var ise olumsuzluklar saptanabilecek ve işletmenin sürekliliğini sağlamak adına daha rasyonel çözümlerin üretilmesi mümkün olabilecektir.
Ekip Çalışması
TKY’nin bir diğer temel unsuru da ekip çalışmasıdır. TKY’nin temelinde işletmedeki çalışanların oluşturdukları ekipler ile çalışmaların yürütülmesi ve grup kararı verilmesidir
Çalışanların Eğitimi
Son olarak TKY’nin temel unsurları arasında çalışanların eğitimi vardır. Burada özellikle işletme içindeki tüm hiyerarşik basamaklarda yer alan çalışanlara hem teknik, temel ve mesleki konularda hem de TKY kapsayan konularda sürekli eğitim verilmesi öngörülür. TKY anlayışı çerçevesinde yöneticilerin çalışanların eğitimi konusunda bizzat rol almaları beklenir.
TKY felsefesinin bir işletmede başarılı bir biçimde uygulanması için işletme faaliyetlerini etkileyen hem dış hem de iç faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü hem iç hem de dış faktörler işletmenin faaliyetlerini dolaylı ya da doğrudan etkileyebilmektedir.
İç Faktörler
Dış Faktörler
TKY’nin faydaları arasında şu şekilde sıralanabilir.