Zamanaşımı Süresini Hesaplama , önemli hukuksal sonuçlar doğurması nedeniyle sürelerin ne zaman başlayıp ne zaman biteceğini açık ve net olarak belirlemek gerekmektedir. Bir sürenin sona erdiği tarihin hesaplanabilmesi için, sürenin işlemeye başladığı tarihin bilinmesine ihtiyaç vardır. Sürenin başlangıcı bir kanun hükmü olarak tayın edilmişse bu tarihte, tebliğ edilmeye bağlı olarak işleyecekse tebliğ tarihinden işlemeye başlar. Zamanaşımı Süresini Hesaplama nın nasıl hesaplanacağına ilişkin esaslar, Vergi Usul Kanunu 18. maddesinde belirlenmiştir.
Süre, gün olarak belli edilmişse, sürenin işlemeye başladığı gün hesaba katılmaz (tebliğ edildiği ilk gün) ve son günün mesai bitim saatinde sona erer.
Örneğin, 12 Şubat 2015 tarihinde tebliğ edilen bir ödeme emrine karşı dava açılması gerekiyorsa, dava açmada başlayan 7 günlük süre 19 Şubatta sona erer. Yani, sürenin başlangıcının birinci günü 13 Şubat 2015 tarihi olacak ve arka arkaya sayılacak 7. gün olarak bulunan 19 Şubat 2015 son gün olacaktır. Sürenin bitiş tarihi de son günün tatil saati olarak dikkate alınacaktır.
Süre, hafta olarak belirlenmişse, sürenin başladığı güne son haftaya tekabül eden günün tatıl saatinde sona erer. zamanaşımı sürelerinin hesaplanması Örneğin, pazartesi günü başlayan bir haftalık süre takip eden haftanın pazartesi günü tatil saatinde biter. Aynı örnekte süre iki hafta olsaydı sürenin bitişi ikinci haftanın pazartesi günü olacaktır.
Süre, ay olarak belli edilmişse, sürenin başladığı güne son ayda karşılık gelen günün tatil saatinde sona erer. Örneğin, 20 Ocak 2015 tarihinde yapılan bir tebligat için bir ay süre verilmişse süre 20 Şubat 2015 tarihinde tatil saatinde biter.
Sürenin bittiği ayda sürenin başladığı güne tekabül eden bir gün yoksa süre o ayın son gününün tatil saatinde biter. Örneğin, 31 Ocakta işlemeye başlayan süre için bir aylık süre takip eden ay olan Şubat ayında 31. gün bulunmadığından bir aylık sürenin sonu şubat ayının son günü olan 28 veya 29. gün tatıl saatinde sona erer.
Süre, yıl olarak belli edilmişse, sürenin nasıl hesaplanacağına ilişkin maddede bir hükme yer verilmemiştir. Ancak hafta veya ay hesaplamasına kıyasla sürenin başladığı güne son yılda karşılık gelen tatil saatinde bitmesi şeklinde düşünülebilir.
Sürenin belli bir gün olarak tayin edildiği durumlarda, süre o günün tatıl saatinde sona erer. Örneğin, 30 Aralık günü dini bayramlarda arife günü öğleden sonra tatildir. Süre öğleden sonra tatil olan günün saat 13.00’ünde sona erer.
Ancak, vergi beyannamelerinin ve yazılı bildirimlerin taahhütlü olarak posta aracılığıyla gönderilmesi halinde bunların postaya verildiği tarih vergi dairesine verilme tarihi olarak kabul edilmektedir (VUK md. 170). Bu şartlar altında beyannamelerin veya bildirimlerin o günün çalışma saatinden sonra saat 24.00’e kadar postaneye taahhütlü olarak verilmiş olması, ödevin zamanında yerine getirilmiş sayılmasını gerekli kılmaktadır.” Beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesi halinde e-beyannamelerin de saat 24.00’e kadar verilmesi mümkündür.
Süre hesaplamalarında resmi tatil günleri süreye dahildir. Dini, milli ve hafta sonu tatillerinden oluşan resmi tatiller ile memurların toplu olarak idari izinli sayıldığı günler hesaplama yapılırken normal günler gibi hesaba katılır.
Sürenin başlaması resmi tatil gününe rastlasa bile hesaba dahil edilir. Örneğin, sürenin hafta veya ay olarak belirlendiği durumlarda cumartesi günü tebliğ edilen bir belge için cumartesi gün sürenin başlangıcı sayılacaktır. Ancak süre gün olarak belirlenmişse, tebligatın yapıldığı gün sayılmayacağından yukarıdaki örnek itibariyle ilk gün pazar günü olarak kabul edilecek ve bu günden itibaren süre hesaplanacaktır. Şu kadar ki, sürenin son günü resmi tatile rastlarsa tatili izleyen ilk çalışma gününün tatil saatinde biter.
Örneğin, 28 Şubat cumartesi günü tebliğ edilen bir ödeme emri için 7 günlük dava açma süresinin hesabında son gün olan yedinci gün olan 7 Mart cumartesi gününe isabet etmektedir. Bu durumda son gün hafta sonu cumartesi gününe rastladığı için tatili takip eden ilk işgünü olan 9 Mart pazartesi dava açma süresinin son günü olacaktır.
Kaynak: Vergi Hukunda Zamanaşımı (Prof. Dr. Mehmet Arslan)