İnsansız hava araçları olarak da bilinen dronelar, son yıllarda pek çok uygulama ve mühendislik alanında kullanılmaya başlanmıştır. Bu özel cihazların standart bir üretim şekli yoktur. Kullanılacağı alana ve uygulanacağı alandaki teknik özelliklere göre çeşitli tasarımlar yapılmaktadır. İlk başta daha çok askeri alanlarda kullanılmıştır. Günümüzde ise çeşitli spor etkinliklerinin izlenmesi, doğal afet durumları ve yüksek maliyetlerin önüne geçeceği tahmin edilen tarım alanlarında kullanılmaktadır. Dronelar uzaktan kumanda ile kontrol edilebildiği gibi önceden kurulan otonom uçuş sistemi ile de kontrol edilebilmektedir. Sizin belirlediğiniz koordinatlarda ilaçlama veya sulama işlerinizi yapabilmektedir. Arazide yapılan drone uçuşları sırasında çekilen fotoğraflar veya video görüntüleri ile çeşitli hastalık ve zararlıların tespiti yapılabilir, sulama yapılıyorsa biriken sular veya sulanmamış alanlar tespit edilebilmektedir.
Bunlar: ilacın eksiksiz ve hatasız olarak uygulanmasıdır. Bunun için öncelikle ön uçuş ile hastalıkların veya yabancı otların tespiti yapılmaktadır. Tespit edilen zararlı veya yabancı otlar üzerinde etkili olan bitki koruma ürünü, drone sayesinde yazılımsal olarak işaretlenen lokasyona uygulanabilmektedir. Hatta drone teknolojisi ve bulut sistemi ile birleştirilmesi sayesinde çeşitli algoritmalar, gübrelemenin ne zaman yapılmasını gerektiğini bildirmekte ve bizzat gübreleme işlemini yapmaktadır. Topraktaki sensörler yardımıyla rüzgârın yönü, nemi, toprağın kimyasal yapısı ve onlarca parametre 24 saat boyunca ölçülmektedir. Bulut sistemine aktarılan bu bilgiler ile drone gübreleme emri almakta ve işleme başlamaktadır. Koordinatlarla ilaçlanacak bitkiler belirlenir ve sırayla ilaçlanır
İnsansız Hava araçları tüm alanlarda kullanımı yaygınlaşmaya devam ederken özellikle zirai alanda çok fazla tercih edilmeye başlıyor. Özellikle drone ile ilaçlama yapılması hem zaman hemde maaliyet açısında çok fazla kolaylık sağlıyor. Tarımsal Drone Teknolojileri her geçen gün gelişmekte ve Tarımda drone kullanımını yaygınlaştırmaktadır.
Tarımda drone kullanımı Drone ile toprak analizi, Drone ile bitki analizi olmak üzere bir çok kolaylık sunmaktadır.
Tarımda drone kullanımı aşağıdaki 10 ana başlık altında toplanmıştır.
Drone ile ilaçlama teknolojisinin çiftçilere sağladığı yararlar şu şekilde sıralanabilir:
Son yıllarda tarım alanlarında kullanımı artan dronelar getirdiği maddi ve zaman tasarrufları nedeniyle önümüzdeki yıllarda daha da fazla kullanım alanı bulacaktır. Dronelar yalnızca bir yazılım ürünü değildir. Çiftçilerle ve tarım alanında bilgisi yeterli kişilerle yapılmış çift yönlü iletişimin ürünü olan başarılı bir teknolojidir. Ziraat mühendislerinin de yaptığı iş birlikleri ile çiftçilerin kolay kullanabileceği ve maksimum fayda sağlayacağı bir teknolojidir.
Tarımda Zirai Drone kullanmanın Avantajları
Tarımsal üretimin en zorlu uygulamalarından olan zirai ilaçlama, hastalık ve zararlılar ile mücadele alanında önemli bir role sahiptir. Ancak doğru uygulanmadığı takdirde faydası kadar zararları da olan bu uygulama, hem insanların sağlığını hem de doğal hayatı tehlikeye atar hale gelebilir. İlaçlamanın dozajı, uygulama biçimi ve zamanı, koruyucu iş ekipmanlarının kullanımı, mevsim, hava koşulları gibi pek çok etkene bağlı olan zirai ilaçlama uygulamasının etkinliği, sürekli tarımsal ilaca maruz kalan uygulayıcının kendi sağlığını da yakından ilgilendirir. Hayatın pek çok alanında olduğu gibi tarımsal üretim alanında da dron modelleri hem doğayı hem insan sağlığını koruyacak hızlı, pratik ve ekonomik zirai ilaçlama çözümleri sunar.
Zirai ilaçlama dronu alacak kişilerin nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda bilgiler aşağıda verilmiştir.
İlk olarak satın alınması düşünülen zirai dronun fayda/maliyet açısından değerlendirilmesi ve çiftçinin bütçesine ve tarlasının büyüklüğüne uygun nitelikte bir marka ve model belirlemesi önem kazanmaktadır. Örneğin 10 litre kapasiteli bir dronun yeterli olacağı bir alanda daha yüksek kapasiteli bir dron seçilmesi yahut 20 litre bir dronun kullanılması gereken tarlada çok daha küçük kapasiteli dronların kullanılması, dron kullanımındaki verimi azaltmaktadır. Dolayısıyla çiftçinin ekim alanının büyüklüğü, bu ekim alanında kullanılacak tank kapasitesinin uygun bir şekilde seçilmesi önemlidir. Yine zirai drone almayı düşünen kişilerin sadece dronun satın alma maliyetini göz önünde bulundurmasını değil, yedek parça, pil vb. yedek sistemlerinin satın alama fiyatlarını dikkate alarak, uzun yıllar boyunca oluşacak kullanım maliyetlerini de hesaba katarak karar vermesi önerilmektedir.
Zirai dronlar tarlalarda gün ışığında ve karanlık havalarda drone ile ilaçlama hizmeti sunabilmektedir. Gece görüşünü sağlamak için aydınlatma sistemi ve ön-arka kamerası olan bir dronun seçimi ile dronun tarlada kullanımı için gün ışığı gereksinimi ortadan kalmakta, aynı dronla çalışma süreleri gündüz ve gece olarak 2 katına kadar çıkartılabilmektedir.
Bu ise ilaçlama sürelerinin kısa zaman aralığı olduğu bölgelerde ve ürünlerde, günlük ilaçlama kapasitesini artırarak kullanıcıya çok ciddi bir avantaj sağlamaktadır.
Bir diğer önemli konu ise satın alınan zirai dronun satın alma sonrası servis ve yedek parçasının uzun yıllar boyunca hızlı ve uygun maliyetlere ulaşılabilir olmasıdır. Zirai drone alanında, uzakdoğu menşeili birçok marka bulunmakta ve ithal edilip çiftçilerin kullanımına sunulan bu dronların birçoğunda teknik servis, yedek parça temini ise bulunmamaktadır. Temin süreleri uzun vakitler almaktadır. Kullanıcının zirai drone kullanımı sırasında karşılaşılabilecek kaza, arıza vb. durumlarda ürünündeki arızayı hızlı bir şekilde tamir ettirmesi önem kazanmaktadır. Tarladaki mahsullerin birçoğunda belirli zaman aralığında ve kısa dönemler içerisinde ilaçlama yapılması gerektiğinden, tarlada mahsulüne ilaç atmak için bekleyen çiftçinin dron hizmeti veren kişilerin yedek dronunun bulunmaması ve kullandığı dronunun da bozulması durumunda ilaçlama dönemi geçmekte ve çiftçiler mağdur olabilmektedir. Tüm bunlar birlikte değerlendirildiğinde, satın alınan bir drondaki yedek parça ve teknik servis hizmetlerinin hızlı bir şekilde tüketiciye ulaşımını sağlayan ve uzun yıllar bu desteği sunabilecek markaların tercih edilmesinin önemi anlaşılabilmektedir.
Yine çiftçilerin kullandığı ilaçların ve ilaçlanacak ekim alanlarının dron teknolojisiyle uyumlu olması gerekmektedir. Dronların meme diye tabir edilen nozül sistemleri yalnızca sıvı ilaçları püskürtebildiğinden, içinde katı parçacıklar, tortular barındıran sıvı haldeki ilaçlar, dronların nozül sistemini tıkayabilmektedir. Yine zirai dronların kapalı alanda oluşturdukları hava akımının mahsule zarar verme riskinden dolayı sera ve benzeri kapalı alanlarda kullanımı mümkün olmamaktadır.
Dolayısıyla zirai dron almayı düşünen kişilerin bu konuları inceleyerek dron alımına karar vermesi yararlarına olacaktır.
Mevcut zirai dronlar çoğunlukla şarj edilebilir piller kullanmaktadır. Bu piller ise, modelden modele değişmek ile birlikte, ilaçlama tanklarının tam doldurulması durumunda genel olarak 12-15 dakika süre aralıklarında zirai dronu uçurabilmektedir. Pil kapasitesinin seçiminde verimliliği arttırmak açısından ilaç tankı ile pil bitiminin eş zamanlı olacak şekilde pilleri seçimi verimi arttırıcı bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarlada gün boyu durmaksızın dronla ilaçlama yapmayı düşünen kullanıcılar, biten pilller şarj edilirken yedek pilleri kullanarak hiç beklemeden operasyonuna devam edebilmektedir. Kısaca zirai dronları sadece 1 pil ünitesi ile satın alan kullanıcılar tarlada tam zamanlı çalışamamaktadır. Bu sebeple, satın alınan marka ve modelin durmaksızın çalışması için gerekli olan yedek pil ve şarj ünitesi sayısı üretici ve satıcılardan öğrenilerek yedek sistemlerle birlikte dronların satın alınması, tam zamanlı çalışma yapmak için oldukça önemlidir.
Bu sebeple satın alınacak zirai dronların pillerinin şarj dolum sürelerini, tam zamanlı çalışma için gereken minimum yedek pil sayılarını öğrenerek zirai dron alımı yapılması tavsiye edilmektedir. Yine birçok uygulama alanında, pilleri şarj edebilecek elektrik panolarının olmadığı gerçeği dikkate alınarak uygun kapasitede bir jeneratörün de satın alınması gerekmektedir. Tarımsal ilçalama dronu alırken, üretici veya satıcıdan, kullanılan pil kapasitesine uygun olan jeneratör kapasitesi öğrenilmesi ve satın alınması önerilmektedir.
Sahada karşılaşılan kritik noktalardan biri de, zirai dron almayı düşünen müşterilerin ilaçlama dönemi yaklaşınca dron alarak işe başlamak yönünde bir yaklaşım içinde olmalarıdır. Bu durum bir takım olumsuz sonuçları beraberinde getirmektedir.
Dronlar üzerlerinde engel tanıma vb. sistemleri bulundurmasına rağmen, kullanıcının acemi olduğu dönemlerde tarlalarda ağaçlara, direklere vb. engellere çarparak hasar görebilmektedir. Kullanıcıların tam ilaçlama döneminde dron alarak acemilikleri atmadan çok yoğun bir kullanıma geçmesi ve tam gün tarla ilaçlamasına başlaması oldukça tehlikelidir. Acemilik atlatılmadan yoğun bir dron kullanıma geçilmesi, kullanılan aracın kaza yapma ihtimalini arttırır. Bu tarz kazaları önlemek için, kullanıcılar ilaçlama dönemi başlamadan en az 4 ay önce zirai dron almaları, müsait vakitlerinde boş arazilerde dronları kullanmaları, dronla harita oluşturmaları ve acemilikleri ilaçlama dönemi başlamadan atmaları önerilmektedir. Böylelikle ilaçlama dönemi başlayınca zirai dron satın alan müşteriler, yoğun kullanımda bile dronları güvenle uçurabilmektedir.
Dron kullanacak olan çiftçi ve hizmet sunucularının uygun nitelikte İHA sertifikasının bulunması yasal zorunluluk olmakla birlikte, dron kullanımının iyi öğrenilmesi kullanım sırasındaki kazaların önüne geçilmesinde de fayda sağlayacağı düşünülmektedir. İHA sertifikaları ise Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü sitesinde isimleri yayınlanan MEB onaylı kurslar vasıtası ile verilmektedir. Kullanılacak dron çeşidine uygun bir İHA sertifikasını dronu kullanmadan önce almaları gerekmektedir.
Yazılarımızı Okumaya Devam Etmek İçin;
AKILLI TARIM TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI
ŞARAPLIK ÜZÜM ÜRETİMİ
TOPRAKSIZ TARIM NEDİR? NASIL YAPILIR?
Kaynakça;
Zirai İnsansız Hava Aracı-Tarım Drone Hakkında Bilinmesi Gereken Herşey
Neden Drone İle İlaçlama? | Baibars
Drone ile İlaçlama Nasıl Yapılır? – Tarnet (tkteknoloji.com.tr)