Zoom: Hazırlık Sınıfı Türk Dili ve Edebiyatı Dersinde Alımlama Estetiği

Ünite adı: Otobiyografi

Türk Dili ve Edebiyatı dersi, öğrencilerin ilköğretimde edindikleri; okuma, yazma, yazılı ve sözlü iletişim becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Hazırlık programının hazırlanmasında; edebî zevkin, estetik anlayışın, nitelikli okuma ve yazma alışkanlığının, millî ve manevi değerlerin kazandırılmasına dair hususlar ön plandadır. Türk Dili ve Edebiyatı dersi; Türkçeyi iyi bilen, tüm dilsel göstergeleri kullanabilen ve edindiği edebi kültürü kişisel hayatlarına yansıtabilen bireyler yetiştirmeyi amaçlar.

Biyografi ve Otobiyografi Ünitesinin Kazanımları

Hazırlık Sınıfı Türk Dili ve Edebiyatı dersi öğretim programı ile öğrencilerin;

dilin, birey ve toplum için önemini kavramaları,
dil ile edebiyat arasındaki ilişkiyi kavramaları,
edebî metinler aracılığıyla, Türk kültürünü ve Türkçenin inceliklerini tanımaları, Türkçeyi özenli ve bilinçli biçimde kullanmaları,
Türk ve dünya edebiyatının önemli eserlerini inceleyerek edebî zevk sahibi olmaları,
etkili okuma, dinleme, konuşma ve yazma stratejilerini öğrenmeleri ve uygulamaları,
okuma, dinleme-izleme yoluyla zenginleştirdikleri söz varlığını kullanmaları,
okudukları ve iletişim araçları vasıtasıyla karşılaştıkları görsel ve işitsel metinlere karşı eleştirel bakış açısı kazanmaları,
kendisini yazılı ve sözlü olarak ifade etme alışkanlığı kazanmaları,
okuduklarından ve yazdıklarından hareketle dilin estetik kullanımını fark etmeleri,
edebî eserler aracılığıyla millî, manevi, ahlaki, kültürel, evrensel değerleri tanımaları ve benimsemeleri amaçlanmıştır.

Müfredat Programında Yer Alan İşleyiş

1) Türk tarihi, edebiyat, sanat ve bilim alanında önceden belirlenen isimler etrafında araştırma yapılır. Araştırmanın başlıkları ve çerçevesi belirlenir. Sınıfta “Kim kimdir?” konulu bir oyun düzenlenir. Oyun, soru-cevap yahut dramatizasyon şeklinde olabilir. Soru ve cevaplardan hareketle öğrencilerin hazırladığı biyografik bilgilerin yeterli olup olmadığı, farklılık gösterip göstermediği, sebepleriyle birlikte tartışılır.

2) Öğrencilerden bir otobiyografi yazmaları istenir.

Kendilerini konu alan biyografi ve otobiyografi arasındaki farklılıkların sebeplerine değinilir.
Yazdıkları metinlerin içeriğinin belirlenmesi ve düzenlenmesinde neye önem verdikleri, neyi kriter aldıkları üzerinde durulur.
Yazdıkları metinlerde, hangi anlatım türlerinin öne çıktığı üzerinde durulur.

3) Öğrencilerin yazdıklarından hareketle anlatım özellikleri (açıklık, duruluk, yalınlık, nesnellik ve öznellik) üzerinde çalışmalar yapmaları sağlanır.

4) Öğrencilerin yazım ve noktalama kuralları açısından yazdıklarını gözden geçirmeleri sağlanır.

Sınıfta Uygulama Aşamaları

Bu ünitede, öğrencilerimiz; Sabahattin Ali, Türkan Saylan ve öğrencilerimizin kendi belirledikleri, topluma, dünyaya farklı pencereden bakan, insanlığa katkı sağlamış, sanat, edebiyat, siyaset, bilim insanlarından birini seçerek, farklı sunum tekniklerinden yararlanarak, zamanı da yönettikleri sunumlar hazırladılar.

Otobiyografi ünitesinde Nazım Hikmet ve Orhan Veli’nin şiir biçimindeki otobiyografilerini; anlatım dili, bakış açısı farklılıkları, tercih ettikleri sözcükleri, deyim ve atasözlerini, yazım ve noktalama işaretlerini de değerlendirerek; hazırlıklı ve hazırlıksız konuşma, anlatma, yazma ve aynı zamanda kendilerini ve sınıf arkadaşlarını değerlendirme fırsatı buldular. Bu çalışma sırasında ödev olarak “Kırmızı Balon” filmi izlendi. Çocukluk, otorite, zorbalık, dostluk, yalnızlık, arkadaşlık, kısa filmin zaman içinde gelişimi, oyun ve oyuncak kavramı, çocuk eğitiminde ve gelişiminde ödül ve ceza kavramları irdelendi.

Bu aşamada, öğrencilerden; 25 yaşlarına mektup yazmaları, 25 yaşlarına bir belge hazırlamaları ve bu belgenin otobiyografik özellik taşıması, fotoğraflarla belgelenmesi istendi. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı töreninde de kullanılan bu fotoğraflarla; öğrencinin hissettiklerine, hatırladıklarına, ona aktarılan çocukluğu ile fotoğraflardaki “anlar”a yönelik, öğrencilerimizden değerlendirmelerde bulunmaları istendi. Ders içinde sunumlar, 3 dakika kısıtlamasında gerçekleşti ve öğrencilerin 25 yaşında olmak istedikleri hayalleri paylaşılarak “vizyon” yaratmanın adımları atıldı.

Ders içinde, öğrenciler, 6 dakikalık bilinç akışı tekniği ile kendilerini anlatan cümleler tamamladılar; çocukluklarını hatırlatan nesne, koku, tat, mekan, kişi betimlemeleri yaptılar. Otobiyografi ünitesinde, öğrenciler; doğa aşığı olmak, doğayı korumak, sanatın yaşamsal gerekliliğini savunmak, öğrenmenin sadece eğitilmek değil; kanatlanmak, sınırsız hayaller kurarken mantıklı adımlar atmak olduğunun altını çizdiler. Bu çalışmanın ana hatları, bütün hazırlık sınıflarında uygulandı. Hazırlık C ve D sınıflarında yapılan uygulama örnekleri, aşağıdadır.

Ali (Haz C) , Arda (Haz D), Arda Ege (Haz C), Bahar (Haz D), Berke (Haz D), Çağan (Haz D), Çınay (Haz C), Defne A. (Haz C), Defne Duru (Haz C), Defne K. (Haz C), Deniz (Haz C), Dila (Haz D), Doğa (Haz C), Ege (Haz C), Ekin (Haz D), Ela (Haz C), Emre (Haz C), Gözde (Haz D), İdil (Haz C), İklim (Haz C), Lal (Haz D), Nazlı (Haz D), Nehir (Haz C), Selen (Haz D), Sena (Haz D), Yağmur (Haz D), Zeynep (Haz D), Zeynep D. (Haz C), Zeynep Ö. (Haz C), Zülal (Haz D)