1.Tanım
Motorlu bir aracın karayollarında işletilmesi sırasında, bir kimsenin zararına neden olunması durumunda, o aracı işletenin, üçüncü kişilere karşı olan sorumluluğunu belli sınırlar içinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan sorumluluk sigortası türüne Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ya da kısa adıyla Trafik Sigortası denilmektedir.
Daha kısa bir anlatımla Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, KTK m. 91’de belirtildiği üzere işletenin üçüncü kişilere verdiği zararları karşılamak amacıyla oluşturulmuş bir zarar sigortası türüdür.
2.Yasa Hükümleri
2918 sayılı KTK’nın 91. maddesine göre; işletenlerin bu kanunun 85. Maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.
Yasanın 85/1 maddesine göre de; Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumludur.
Yasanın 91/1 ve 85/1 maddeleri bir arada ele alındığında Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasını yapan sigortacının poliçede belirlenen limite kadar, işletenin sorumluluğunu üstlend iği sonucuna varılmaktadır.
Yasanın 85/son maddesine göre; işleten araç sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan, kendi kusuru gibi sorumlu olduğundan, sigortacının sorumluluğunun da gerek zamanaşımı ve gerekse zararın niteliği yönünden işleten gibi değerlendirilmesi gerekmektedir.
Yasanın 24/1. ve 91/5. maddelerine göre, sigortası bulunmayan araçların trafiğe çıkması yasaktır.
KTK m.2’ye göre uygulama yeri ‘karayolları’ dır. Ancak, 2. fıkraya göre kamuya açık park, bahçe, park yeri, garaj, yolcu ve eşya terminali, servis ve akaryakıt istasyonları, taşıt trafiği için yararlanılan yerler ile erişme kontrollü karayolunda ve para ödenerek yararlanılan karayollarının kamuya açık kesimlerinde ve belirli bir karayolunun bağlantısını sağlayan deniz, göl ve akarsular üzerinde kamu hizmeti gören araçların, karayolu araçlarına ayrılan kısımlarında da bu kanun hükümleri uygulanır.
KTK m.3’ de de karayolu, trafik için kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlar biçiminde tanımlanmıştır.
Yine KTK m.3’ de karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz geçitler olarak tanımlanan demiryolu geçidi (hemzemin geçitler) KTK’ya tabidir.
Sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, üçüncü şahısların ölümüne, yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre sigortalıya düşen hukuki sorumluluk çerçevesinde bu Genel Şartlarda içeriği belirlenmiş tazminatlara ilişkin talepleri, kaza tarihi itibariyle geçerli zorunlu sigorta limitleri dahilinde karşılamakla yükümlüdür. Sigortanın kapsamı üçüncü şahısların, sigortalının, Karayolları Trafik Kanunu çerçevesindeki sorumluluk riski kapsamında, sigortalıdan talep edebilecekleri tazminat talepleri ile sınırlıdır.
Araca bağlı olarak çekilmekte olan römork veya yarı römorkların veya çekilen bir aracın sebebiyet vereceği zararlar çekicinin sigortası kapsamındadır. Ancak, insan taşımada kullanılan römorklar bunlar için poliçede özel şartları belirtilecek ek bir sorumluluk sigortası sağlanmış olması kaydıyla teminata dahil olur.
Meydana gelen bir kazada zararın önlemesi veya azaltılması amacıyla, sigorta ettirenin yapacağı makul ve zorunlu masraflar teminat limitleri dahilinde sigortacı tarafından karşılanır.
Sigorta Genel Şartları A.4 maddesine, yeni Genel Şartlar’da A.7 maddesine göre, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin 12:00 da başlar ve öğleyin 12:00 ‘da sona erer.