2023 yılında engelli araçlarında ÖTV indirimi hesaplaması kişinin elinde bulunan engelli raporunun yüzde kaç olduğuna göre değişmektedir. Engelli kişilerin araç satın alma işlemi için kişinin almış olduğu engelli raporu %90 ve üzeri olmalıdır.
1.004.200 TL Değeri Olan Araç Hesaplaması;
| Araç Tipi | Otomobil |
| Motor Hacmi | 1600 motor |
| Vergiler Dahil Araç Fiyatı | 1.004.200 TL |
| Aracın Vergisiz Fiyatı | 472.787 TL |
| ÖTV Oranı | %80 |
| ÖTV Tutarı | 378.230 TL |
| KDV Oranı | %18 |
| KDV Tutarı | 153.183 TL |
| Vergiler Toplam | 531.413 TL |
| Engelli İndirimli Fiyatı | 557.889 TL |
Otomobil ÖTV ve KDV Hesaplama
| Silindir Hacmi | Vergisiz Satış Tutarı | ÖTV | KDV |
|---|---|---|---|
| 1600 cm³’e kadar | 184.000 TL’ye kadar | %45 | %18 |
| 1600 cm³’e kadar | 184.000 TL – 220.000 TL arası | %50 | %18 |
| 1600 cm³’e kadar | 220.000 TL – 250.000 TL arası | %60 | %18 |
| 1600 cm³’e kadar | 250.000 TL – 280.000 TL arası | %70 | %18 |
| 1600 cm³’e kadar | 280.000 TL üzeri | %80 | %18 |
| 1600 cm³ ile 2000 cm³ arası | 170.000 TL’ye kadar | %130 | %18 |
| 1600 cm³ ile 2000 cm³ arası | 170.000 TL üzeri | %150 | %18 |
| 2000 cm³ üzeri | Tutar sınırı yok | %220 | %18 |
Motosiklet ÖTV ve KDV Hesaplama
| Silindir Hacmi | ÖTV | KDV |
| 250 cm³’ü geçmeyen | %8 | %18 |
| 250 cm³’ü geçen | %37 | %18 |
Otobüs, Midibüs ve Minibüs ÖTV ve KDV Hesaplama
| Araç | ÖTV | KDV |
|---|---|---|
| Otobüs | %1 | %18 |
| Midibüs | %4 | %18 |
| Minibüs | %9 | %18 |
Elektrikli Motoru da Olan (Hibrit) Araçların ÖTV ve KDV Hesaplama
| Silindir Hacmi | Vergisiz Satış Tutarı | ÖTV | KDV |
|---|---|---|---|
| 50 kW’ı geçip, 1800 cm³’ü geçmeyen | 228.000 TL’ye kadar | %45 | %18 |
| 50 kW’ı geçip, 1800 cm³’ü geçmeyen | 228.000 TL-350.000 TL arası | %50 | %18 |
| 50 kW’ı geçip, 1800 cm³’ü geçmeyen | 350.000 TL üzeri | %80 | %18 |
| 100 kW’ı geçip, 2000 cm³’- 2500 cm³ arasında | 170.000 TL’ye kadar | %130 | %18 |
| 100 kW’ı geçip, 2500 cm3’ü geçmeyen | Tutar sınır yok | %150 | %18 |
| Diğerleri | %220 | %18 |
| Silindir Hacmi | ÖTV | KDV |
|---|---|---|
| 85 kW’ı geçmeyen | %10 | %18 |
| 85 kW’ı geçip, 120 kW’ı geçmeyen | %25 | %18 |
| 120 kW üzeri | %60 | %18 |
Elektrikli Araçların ÖTV ve KDV Hesaplama
| Silindir Hacmi | Vergisiz Satış Tutarı | ÖTV | KDV |
|---|---|---|---|
| 160 kW’ı geçmeyen | 700.000 TL’ye kadar | %10 | %18 |
| 160 kW’ı geçmeyen | 700.000 TL üzeri | %40 | %18 |
| 160 kW üzeri | 750.000 TL’ye kadar | %50 | %18 |
| 160 kW üzeri | 750.000 TL üzeri | %60 | %18 |
Engelli ÖTV indirimi ve muafiyeti hakkını belirleyen en önemli unsur, Engelli Sağlık Kurulu raporu nda belirtilen engel oranıdır. 2018’de yürürlüğe giren yeni yasaya göre engel oranı %90 ve üzeri olan bireyler ÖTV’den muaf olarak bir otomobil sahibi olabilirler. Bu bireylerin araç kullanmasının mümkün olmadığı durumlarda, 3. dereceye kadar yakınları da B sınıfı bir ehliyet sahibi olmak kaydıyla, engelli bireye ait bu araçları kullanabilmektedirler.
Tüm vücut fonksiyon kaybı oranı %90 ve üzeri engel sahibi bireylerin raporlarında, araç kullanmalarına engel bir durumlarının olmadığının belirtilmesi ve H sınıfı ehliyet sahibi olmaları kaydıyla, kendilerinin de bu araçları kullanmaları mümkündür.
Raporda belirtilen ortopedik engel oranı %40 ve üzerinde olan engelli bireylerin bu istisnadan faydalanabilmesi için; kişinin engeline özel aksam ile hazırlanmış aracını kendisinin kullanmasına engel bir durumun olmadığı açıkça belirtilmiş olmalıdır. Ancak bu koşulla ÖTV muafiyetinden faydalanarak araç sahibi olabilir ve bu araçları kendileri kullanılabilirler.
Engelli bireylerin engelli raporu başvurusunda bulunabilmeleri için gerekli olan evraklar şunlardır:
Engelli Sağlık Kurulu Raporu için başvurulan hastane tarafından rapor sonucu hastane yetkilileri belirli bir zaman dilimi bilgisi vermektedir. İncelenen rapor sonucu genellikle hastanenin belirlediği günlerde başvuran bireye iletilir.
Engelli Sağlık Kurulu Raporu sonucunun belirlenmesi halinde, kurum müracaatında üç nüsha olarak düzenlenmektedir. Aynı şekilde kişisel müracaatlarda iki nüsha olarak hazırlanacaktır. En son sağlık kurulu raporu kamu hastanesinin başhekimi tarafından onaylanmaktadır.
Engelli Sağlık Kurulu Raporu nüshalarından biri başvuran engelli bireye verilmektedir. Eğer başvuru bir kurum tarafından yapıldıysa, bir nüsha da ilgili olan kuruma verilmekte veya posta yoluyla gönderilmektedir. Engelli Sağlık Kurulu Raporu’nun bir nüshası da her zaman hastane içerisinde belgelendirilmek üzere saklanmaktadır.
Engelli raporu alma şartları kişinin yaşamsal gerekliliklerine göre belirlenmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği ve engel durumunun gereklilik gösterdiği şartlara bireyin ne kadar uyum sağladığına göre talep edilebilir.
Engelli kişilerin araç alımı için gereken bazı şartlar bulunmaktadır. Fakat bu şartlar rapordaki engellilik oranına göre değişiklik göstermektedir. Belirlenen bu şartlar Resmi Gazete Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan tebligata göre %40 engelli ve %90 olarak engelli raporuna sahipler için 2 şekilde yer almaktadır.
Yerine getirilmesi gereken bu şartlarda ortak maddeler şunlardır:
Engelli raporunun oranı %40 ve üzeri veya %90 ve üzeri olan kişilerde aranan ortak özellikler bunlardır.
%40 engelli raporu olan kişilerin araç satın alma şartları %90 engelli raporu bulunan kişilerden farklıdır. En az %40 ve en fazla %89 oranında engelli raporu bulunan kişilerin engelli aracında ÖTV indirimi ile araç satın alma şartları şu şekilde sıralanmaktadır:
%40 ila %89 oranları arasında engeli bulunan kişiler için uygulanan engelli ÖTV indirimi %26,3 olarak, KDV indirimi ise %18’den %15,24’e düşmektedir.
%90 ve üzeri engelli raporu bulunan kişilerin araç alım şartları arasında en önemlisi ÖTV ödenmemesidir. %90 ve üzeri engelli raporu bulunan kişiler için araç satın alma şartları şu şekildedir:
2023 Yılında güncellenen engelli araç alım limiti 1.004.200 TL olmuştur.
Engelli aracını üzerine alabilecek kişi sağlık raporunun durumuna göre belirlenir. Bu kapsamda yapılan belirlemeler şu şekildedir:
Aracın alımı sırasında kullanılmasına izin verilmeyen kişi aracı kullanırsa, araç trafikten men edilir. Bu durum, ilk çevirmede yakalanması durumunda aracın çekilmesi ve bağlanması, ikinci çevirmede 6 ay trafikten men şeklinde gerçekleşir. Üçüncü çevirmede araç, trafikten süresiz men edilir.
Engelli aracının satış zamanı şu şekilde düzenlenmiştir:
Sağlık raporu oranı ehliyet alım zorunluluğunu belirler. Kişilerin bahsedilen ayrıcalıklardan yararlanabilmesi için %40 üzerinde engeli bulunması gerekir. Ancak engel oranı %90 üzerindeyse ehliyet zorunluluğu kalkar.[
Engellilere avantaj sağlayan vergi indirimleri sadece ÖTV’yi kapsamaktadır. Kişilere yapılacak ÖTV indiriminin yanında KDV indirimi yapılmaz. Ayrıca aracın ham fiyatında da herhangi bir değişiklik olmaz.
Ayrıca araç alımında Motorlu Taşıtlar Vergisi de ödemelerine gerek yoktur. Aracın, engelli kişi üzerine yapılması durumunda noterde de ödeme alınmaz.
Engelli vatandaşlara sağlanan ÖTV indirimi, Gazi ve şehit yakınlarına da sağlanmaktadır. Binek sıfır otomobil grubunda ki araçlardan birini ÖTV indirimi ile satın alabilirsiniz.
KAYNAKLAR;