Adli para cezası ve infazı adli olaylarda insanların karşılaştığı bir durumdur. Bu nedenle cezanın ve infazının içeriğinin bilinmesi gerekir. Cezanın hangi durumlarda alınacağı, miktarı, ödeme yeri ve örnek Yargıtay kararları ceza ile ilgili öğrenilmesi gereken konuları oluşturur. Bu konulara ait sorular hazırladığımız içerikte cevap bulacaklardır.
İçindekiler
Türk Ceza Kanunu’nun suç işlemiş olan kişilere uyguladığı maddi yaptırıma adli para cezası denir. Bu ceza ile kişinin işlediği suça karşılık özgürlüğünü kısıtlayacak hapis cezası almasının önüne geçilmiş olur.
Bir kişinin suça karşılık adli para cezasını ödemesine karar verilmesiyle ilgili şartlar kanunun 52.maddesinde açıkça belirtilmiştir. Bu sayede görülen ceza hukuku davalarında mahkeme suç durumuna göre cezanın maddi olarak karşılanmasını talep eder.
Adli para cezasının ödenmesine karar verilmesi ve kişinin ilgili ceza tutarını ödemesiyle suç karşılığı yükümlülük yerine getirilmiş olur. Kişinin ödediği ceza tutarı ise devlet hazinesine aktarılır.
TCK 52.madde gereğince yargılaması süren bir kişinin 4 yöntemle adli para cezası ödemesine karar verilir.
Cezanın uygulandığı 4 yöntemin detayları şu şekildedir;
Bu yöntemler şartlara bağlı olarak kullanılır ve kişinin cezayı ödeme yükümlülüğü ortaya çıkar. Kişi kendisine isnat edilen adli para cezasını ödemezse bunun karşılığı olan yaptırımlar uygulanır.
Adli para cezası ne kadar ? Yargılandığı davada cezayı ödeme ihtimali olan kişilerin öğrenmesi gereken bir konudur. Bu para cezasının tutarı günlük olarak hesaba alınır. Bunun içinse ilgili suça karşılık gelen gün sayısının belirlenmesi gerekir.
Gün sayısının belirlenmesinin ardından ödeme yapacak kişinin maddi durumu göz önüne alınarak günlük bedel belirlenir. Bu bedel 20-100 TL aralığında görülen bir bedeldir. Tutarın en az 5 en fazla 730 günlük olarak ödenmesine karar verilir. Ancak hakim tarafından sınır belirtilmişse ona göre hesaplama yapılır. Gün sayısının 730 günü aştığı durumlarda hakim daha yüksek bedel ödenmesine karar verir.
Suçu nedeniyle hapis cezası alması gereken bir kişinin alacağı ceza adli para cezasına çevrilebilir. Suç kasten işlenmişse 1 yıl ya da 1 yıldan az süreyle verilen hapis cezasının para olarak ödenmesine karar verilebilir. Suç taksirle işlenmişse hapis cezası süresine bakılmadan adli para cezası ödemesine hükmedilir.
Hapis cezası alması gerekirken adli para cezasının verilmesi uygun görülen suçlardan bazıları şunlardır; hırsızlık, dolandırıcılık, iftira, hakaret, mala zarar verme, kasten yaralama, özel hayatı ihlal etme, taksirle yaralama, yalan tanıklık, iftira, imar kirliliği ve özel belge sahteciliği suçlarıdır.
Taksirli veya kasten işlenen suçların tamamında hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. Yaptırımın değişmesi için şartların yerine getirilmiş olması gerekir.
İlgili şartlar şunlardır;
Bu şartlar sağlandığında hakimin hapis cezası yerine adli para cezasının ödenmesine karar vermesi mümkündür. Kişinin şartların çoğunu yerine getirmesi ancak ekonomik durumunun uygun olmaması durumunda hapis cezasına karar vermesi de mümkündür.
Dolandırıcılık suçu işlendiğinde yaptırım olarak adli para cezası verilmesi mümkündür. Bu yaptırım tercih edilecekse öncelikle ceza günü belirlenir. Ceza günü belirlendikten sonra yapılan dolandırıcılık durumuna göre suçlunun kazandığı menfaat oranına göre para miktarı belirlenir.
Bu miktarın menfaatin en az 2 katı tutarı olması gerekir. Adli para cezasına çevrilme olayı dolandırıcılık türlerinin tamamında geçerli değildir. Bir kişi nitelikli dolandırıcılık suçu işlemişse hapis cezası alması gerekir.
Türk Ceza Kanunu tarafından kişilerin adli para cezalarını ödemesi için taksitlendirme imkanı verilmiştir. Bu imkandan yararlanılması için hükümlü kişinin cezayı ödeyebilecek maddi gücünün yetersiz olması gerekir. Bu durumda cezanın maksimum 2 yıllık süre içinde taksitler halinde ödemesi gerekir. Cezanın ödenmesi için uygulanacak taksit sayısı ise minimum 4 taksit olmak zorundadır.
Cezanın taksitlendirme kararının mahkeme sırasında alınmış olması gerekir. Taksitlendirme kararını verebilecek kişi ise yetkili mahkeme hakimidir. Hakim tarafından bu yönde karar verilmemişse hükümlü kişinin ceza ödemesinin üçte birini gerçekleştirmesi ve kalanı için taksit isteğini belirtmesi gerekir.
Bunun içinse cumhuriyet başsavcısına gitmesi gerekir. Böylelikle kalan tutarın 1 aylık sürelerle taksitlendirilmesi mümkün olur. Kişinin kanuni taksitlendirme hakkından yararlanabilmesi için hükmün verildiği 1 aylık süre içinde talebini iletmesi gerekir.
Adli para cezası taksitlendirme dışında ödeme güçlüğü çekecek kişiler için erteleme imkanı da vardır. Ertelemenin yapılması için yine ekonomik duruma bakılır ve maksimum 1 yıl süreyle cezanın ödenmesi ertelenir.
Adli para cezası nereye ödenir ? Mahkemece adli para cezasına çarptırılan kişilerin cevap aradığı sorudur. Ödemenin yapılacağı yeri belirtmeden önce ödeme işlemindeki prosedürleri açıklamak gerekir.
Adli para cezası ödemelerinin yapılması için hükmün kesinleşmesi şarttır. Hüküm kesinleştiğinde mahkeme tarafından İnfaz Savcılığı’na adli para cezası tahsil edilmesi gerektiğini belirten yazıyı gönderir.
Savcılık bu yazıyı aldıktan sonra gerekli düzenlemeleri yaparak yargılanan kişi adına ödeme emri gönderir. Ödeme emrini alan kişi İnfaz Bürosu’na gider ve ödeme için hazırlanan bir yazı alır. Bu yazıyla birlikte Vergi Dairesi’ne gider. Ödeme yapılır ve dekont alınarak yeniden İnfaz Bürosu’na gidilir. Dekont büroya teslim edilir ve ceza ödenmiş olur.
Hükmün verilmesi ve ödeme emrinin alınması ortalama 1-2 aylık süre içerisinde gerçekleşir. Ödeme emrini alan kişinin ise maksimum 30 gün içinde ödemesini yapması gerekir.
Adli para cezası sicile işlenir mi ? Evet işlenir ancak bu geçici olarak gerçekleşir. Ceza kararının verilmesi ile sicil kaydına cezanın işlenmesi sağlanır. Ödeme yapılana kadar kayıt kalır. Ödeme tamamlandıktan sonra sicil kaydı kendiliğinden silinir. Kaydın silinmediği görülürse dilekçe yazılarak cezanın ödendiği ve kaydın silinmesi yönünde talep iletilebilir.
Yetkili mahkeme tarafından uygun görülen adli para cezası ödenmezse cezası hapis cezası olarak değiştirilir. Buna bağlı olarak da kişinin kamu yararına çalışması uygun görülür. Hükümlü ceza miktarına göre belirlenen gün sayısınca çalışma yapar.
Çalışma süresi ise 2-8 saat aralığında değişir. Hükümlünün çalışma konusundaki kurallara uymaması durumunda ise cezasını hapiste çekmesine karar verilir. Para cezası alan kişi çocuksa hapis cezası almaz. Ancak paranın ödenmesi yönünde çalışmalar yapılır.
Suça karışan sanık hakkında hakim adli para cezası ve hapis cezası seçeneklerinden hapis cezasını yaptırım olarak belirlemiştir. Söz konusu suç 1 yıldan az olduğu için daha sonra bu ceza adli para cezasına çevrilmiş olup bu aşamada aykırı çalışma yapılmıştır. Bu çalışmanın geçersiz olduğu Yargıtay tarafından yasada yer alan 50-2 madde dikkate alınarak kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Adli para cezası Türk ceza yaptırımlarından biridir. Maddi özellikli olan bu yaptırım taksirli ve kasıtlı suçlarda uygulanır. Uygulamanın yapılması için mahkemece bu yönde karar verilmesi gerekir. Bu sayede belirlenen sürede ceza ödemesi yapılarak suç karşılığı ödenmiş olur.
Uzman sinaneroglu.av.tr avukatları adli para cezasıyla ilgili sizlere bilgi vermek için bu içeriği hazırlamıştır. Konuyla ilgili detayları bulabileceğiniz bu içerikten ceza türünü kavrayabilirsiniz. Ayrıca aklınıza takılan sorularınız kalırsa hizmet alarak ceza hükümlerini, erteleme veya taksitli ödeme durumlarını öğrenebilirsiniz. Buna ek olarak diğer hukuk alanlarında uzman desteği alarak hukuki haklarını öğrenebilir ve haklarınızı arayabilirsiniz.