Artan kiralara çözüm önerisi olarak belirlenen ev sahibi şikâyet hattı yakın bir zaman içerisinde kullanılmaya başlanacak. Ev sahibi şikâyet hattı, kiracıların haklarını korumak ve haksız kira artışlarını önlemek amacı ile alınan bir karar. Bu karar ile,
Hedefleniyor. Ev sahiplerinin, ekonominin gidişatından da yararlanarak istedikleri miktarlarda yükselttikleri kiraların dengelenmesi için bakanlar tarafından yeni yaptırımlar uygulanmaya karar verildi. Ev sahibi şikâyet hattı ile kiracılar, fahiş kira artışlarında ev sahiplerini e-devlet sistemi üzerinden kolayca şikayet edebilecek.
Fahiş kira bedelleri ev sahiplerinin kendi kriterlerine göre kira fiyatlarını değiştirmesi ile 2021 – 2022 yıllarında ortaya çıkmış büyük bir problemdir. İnsan haklarının bir ihlali olarak görülen ve barınma hakkını yok sayan yüksek kira artışlarının önüne geçilmesi gerekmektedir. Bu sebep ile de Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından yüksek kira artışlarına dur demek için farklı çözümler geliştirilmiştir.
Uygulanan yeni yöntemler arasındadır. Kiracı hakları her ne kadar her zaman var olsa ve anayasada yer alsa da çoğu zaman uygulanamamaktadır. Ancak artan problemlere dur diyebilmek adına kiracı haklarına, barınma haklarına ve kişilerin özel yaşamlarına yapılan ekonomik saldırılara karşı önlem alınmaya başlanmıştır.
E-Devlet ev sahibi şikâyet hattı için geliştirilen proje ve çözüm önerileri cumhurbaşkanlığına sunulmuştur. Cumhurbaşkanlığı tarafından değerlendirmeye alınarak nihai karar verilecek ve vakit kaybetmeden uygulama aşamasına geçiş yapılacaktır. 26 Mayıs itibari ile başlayan çalışmalar hala devam etmekte olup henüz şikâyet hattı aktif olarak çalışmaya başlamamıştır. Haziran ayının sonu ve temmuz ayının başı itibari ile 2022 yılı içerisinde ev sahibi şikâyet hattının başlatılması planlanmaktadır.
Ev sahibi şikâyet hattının yürütülmesi için belirli çalışmalar yapılmıştır. Uygulamaya henüz geçilmemiş olsa da proje aşamasında her bir unsur hazırlanarak cumhurbaşkanlığına sunulmuştur. Ev sahibi şikâyet hattının izleme ve kullanılma aşamalarının şu şekilde olacağı öngörülmektedir:
Ev sahibi şikayet hattında izlenecek yollardan biridir. Şikayet, vakit kaybetmeden değerlendirilecek ve ev sahibinin kararı takibe alınacaktır. Ev sahibi şikayet hattı ile kiracıların yaşadığı problemlerin iyileştirilmesi ve azaltılması hedeflenmektedir.
Ev Sahibi Şikayet Hattı önerisi üç bakanın önderliğinde yapılan toplantı ile karar verilmiştir. Toplantıya katılan bakanlıklar ve temsilcileri ile hazırlanan tedbirler, toplantının ardından halka açıklanmıştır. Ev sahibi şikayet hattının oluşturulmasına karar veren bakanlıklar şu şekildedir:
Bu bakanlığın temsilcileri ile yapılan toplantıda nihai tedbirler oluşturulmuştur. Ayrıca Ticaret Bakanlığının temsilcileri de toplantıda yer almıştır. Murat Kurum, Bekir Bozdağ ve Yunus Elitaş’ın karar mekanizmasında aktif rol oynaması da ev sahibi şikayet hattının tasarısını hızlandırmıştır.
Ev sahibi şikayet hattının oluşturulma amacı en net hali ile kiracıların haklarını korumaktır. Önümüzdeki bir sene boyunca geçerli olması planlanan %25’lik zam kısıtlamasının denetlenebilmesi için de böyle bir çözüm önerisi geliştirilmiştir. Ev sahibi şikayet hattının amaçları şu şekilde sıralanabilir:
Ev sahibi şikayet hattının amaçları arasında yer alır.
Kira artışını engelleyen yaptırımların kiracıya faydasının az da olsa olacağı öngörülmektedir. Kira artışlarının dengelenmesi için oluşturulan zam sınırı ve ev sahibi şikayet hattı ile sorunların azaltılması planlanıyor. Bugüne dek kiracıların mağduriyetlerinin görünmemesi ve hak ihlallerinin sıkça yaşanması sebebi ile oluşturulan yeni şikayet hattının mutlaka kiracılara faydası olacaktır.
Bu faydaların ise şu şekilde olacağı öngörülüyor:
Ev sahibi şikayet hattının kiracıların üzerinde faydalı olacağı öngörülen maddelerdir. Eğer ev sahibi şikayet hattı belirtildiği şekilde kullanılır ve ev sahipleri gerçekten denetlenir ise kiracıların mağduriyetleri de engellenebilecektir.
Ev sahibi şikayet hattı işe yarayacak mı sorusu birçok kiracının merak ettiği bir konudur. Haksız kazançların, hak ihlallerinin ve mağduriyetlerin önüne geçmek için planlanan ev sahibi şikayet hattının işe yarayacağı düşünülüyor. Artan ekonomik problemler beraberinde hak ihlallerini arttırmış durumdadır. Hak ihlallerinin artması ile bu ihlallerin daha da görünür olmasına neden olmuştur.
Dolayısı ile görünür kılınan hak ihlalleri üzerinde yeni yaptırımların yapılması ve devlet desteğinin alınması mümkün hale gelmiştir. Sosyal devlet anlayışı bulunan Türkiye Cumhuriyeti’nde alınan kararların mağdurları koruma ve hak ihlallerini kaldırma odağında olması gerekir. Ev sahibi şikayet hattı şu an için böyle bir sebepten dolayı hazırlanmış bir çözüm önerisidir.
Kiraların fahiş fiyatlarının sebebini oluşturan birçok etken vardır. Ev sahiplerinin, aracı olarak kullanılan emlakçıları ve gayrimenkul uzmanlarını da aradan çıkararak hareket etmeleri bu sorunu arttıran unsurlardan sadece biridir.
Kiraların yükselme sebeplerinden birkaçı şu şekilde sıralanabilir:
Kiraların son iki senede yükselmesinin nedenleri arasındadır.
Kira yükselten ev sahiplerine yaptırım olarak farklı çözüm önerileri geliştirilmiştir. Örneğin şikayet hattı kullanılarak şikayet edilen bir ev sahibinin tüm kararları, malvarlığı, kontrat ve sözleşmeleri incelemeye alınacaktır. Vergi ödemelerinden alınan kiraya kadar her bir gelir – gider beyanının şeffaf bir şekilde sunulması istenecektir.
Ev sahibinin kiracıya uyguladığı yaptırımlar da yakın takibe alınacak ve yaşanan hak ihlallerinin önüne geçilmeye çalışılacaktır. Ev sahibi şikayet hattı ile kiracıların haklarını kullanabilmeleri için de uygun ortam yaratılmaktadır. Dolayısı ile ev sahipleri, haksız ve eşit olmayan kararlar ile kiraları istedikleri gibi yükseltemeyecektir.