2023 Yılında verilecek evde bakım maaşı , ailenin aylık gelir durumuna göre belirlenir. Aileye ait aylık gelir miktarı göz önünde bulundurularak verilir. devlet tarafından, özel olarak bakıma ihtiyaç duyan vatandaşlar için verilen bir aylıktır.
Bu maaşın verilme amacı, evde bakıma muhtaç olan vatandaşların yoksunluklarının giderilmesi ve bir gelir kaynağına sahip olmasıdır. Kişisel ihtiyaçların karşılanabilmesi amacıyla bu maaş verilmektedir.
Maaşta yararlanmak için devlet tarafından konan şartlara uyulması ve bu şartların yerine getirildiğine dair bir belgeye sahip olunması gerekir. Tüm şartlar, ayrı belgelerle ispatlanır. Bu sayede daha kolay bir değerlendirme süreci yaşanmış olur.
Engelli bakım parası tanımı temelde geniş kapsamda evde bakım aylığı olarak da bilinmektedir. Bu destek, özel bakım gerektiren kimselere ev ortamında bakım yapan kişiler için devlet tarafından her ay düzenli olarak ödenmekte olan bir maaş türü olmaktadır.
Bu desteğin verilmesindeki amaç, maddi durumu kötü olan kimselerin engelli bakımında yaşayacakları çeşitli ekonomik sorunların giderilmesi içindir. Bu sayede kişiler ihtiyaçlarını devlet desteği ile karşılayabilmektedirler.
Engelli evde bakım maaşı almanın şartları şu şekilde sıralanabilir:
Evde bakım maaşının verilmesi sırasında kişinin ne kadar ömrünün kaldığı veya hastalığının ne olduğu gibi konularda bilgi verilmez. Bu konularda verilecek her türlü bilgi değersizdir. Kişinin hastalığı ne olursa olsun, eğer şartlara uymuyorsa, verilen haktan yararlanamaz.
Özel bakıma ihtiyaç duyan engelli vatandaşlar için verilen “ Evde Bakım Maaşı ” her ay düzenli olarak hesaplara yatmaktadır. Temmuz ayı zamları ile birlikte evde bakım maaşıda artmış bulunmaktadır.
2023 Evde bakım maaşı tablosu;
| Dönem | Evde Bakım Tutarı |
| 2021/1.Dönem | 1.657,86 TL |
| 2021/2.Dönem | 1.797.97 TL |
| 2022/1.Dönem | 2354,45 TL |
| 2022/2.Dönem | 3336,00 TL |
| 2023/1.Dönem | 4.336,80 TL |
Aileye verilen gelirin sınırlı olması koşulunda, gelir miktarı sınırlandırılmıştır. Maaştan yararlanmak için, o ailede nüfusa bağlı olan kişi sayısına bağlı olarak belirtilen sınırlarda bir gelire sahip olunması gerekir. Nüfus Müdürlüğü tarafından belirtilen ikamet adresinde kaldığı belirtilen kişi sayısına göre maaş sınırı değişkenlik göstermektedir.
Asgari ücret, bu konuda sınırlayıcı bir etkiye sahiptir. Asgari ücretin 2/3’ü miktarında ücret, kişi başına denk gelecek şekilde eve giriyorsa, burada bulunan kişiye evde bakım ücreti verilmez.
2023 Evde Bakım aylığı hanede kişi başına düşen aylık gelir sınırı: 7.601,33 TL
Bu sınırların dışında gelire sahip olunmaması ve diğer şartların da sağlanması durumunda, evde bakım aylığı alınması mümkün hale gelir.
Kişinin sağlık sorunu olması koşulu sadece kendi işlerini yapmakta zorluk yaşayan kişiler için bu hakkın tanınmasını sağlar. Kişi, engeline rağmen hayatını kendisi idame ettirecek konuma gelebilir. Kişinin günlük yaşam içerisinde kendi işlerini yapabilecek durumu varsa, bu durumda evde bakım aylığı almasına gerek yoktur.
Kişinin kendi için yerine getirememesi şart koşulan işlevler, günlük yemek yeme, tuvalet, banyo gibi ihtiyaçlardır. Bu işleri yaparken başkalarının yardımına ihtiyaç duyması durumunda, kişiye evde bakım aylığı verilmesine hükmedilir.
Bu konuda dikkat edilen husus, her engellinin bakıma muhtaç sınıfında yer almıyor olmasıdır. Hasta, sağlık raporunda bakıma muhtaç durumda olarak belirtilse de, yönetmeliğin kriterleri bunun tersini söyleyebilir. Bu durumda yönetmeliğin rehberliğinde karar verilir.
Küçük çocuklar söz konusu olduğunda, bu durum daha fazla ortaya çıkar. Küçük çocuklarda, sağlık raporuna göre çocuk bakıma muhtaç durumdadır. Ancak yönetmelik, bu çocuğa evde bakım aylığı verilmesini doğru bulmaz.
Kişinin bakıma muhtaç durumda olduğunu gösteren özellikler şu şekilde sıralanabilir:
Evde bakım maaşı için kurul raporu alınması şartlar arasında yer alır. hastaneden alınacak engelli raporunun %40 üzerinde olması, kişinin engelli olduğu anlamına gelir. Ancak %40 engelli raporu , evde bakım parası alınması konusunda yeterli bir oran değildir.
Sağlık kurul raporu üzerinde, hastaların ağır engelli olup olmadıklarının işaretlendiği, ayrı bir bölüm bulunur. sadece ağır engel oranına sahip olan kişiler, evde bakım parasından yararlanabilirler.
Bahsedilen bölümün işaretlenmesi için sağlık kurulunda oy çokluğuna kavuşulması gerekir. Dahiliye, fizik tedavi, genel cerrahi, kulak burun boğaz gibi bölümlerin tamamından geçilecek kontrol sırasında, puanlama cetvelleri bulunur. BALTHAZAD olarak adlandırılan bu puan tablosu ile, kişinin engel oranının saptanmasına karar verilir. Doktorların koydukları teşhis sonrasında engel oranı, diğer doktorların da fikri alınarak belirlenir.
2019 yılında ağır engel tanımı, yetişkin ve çocuklar için değiştirilerek kullanılmaya başlanmıştır. Yetişkinler için tam bağımlı, çocuklar için ise özel ya da çok özel koşul ifadeleri kullanılmaktadır.
Evde bakım maaşı almak için istenen evraklar şu şekilde sıralanabilir:
Yatılı ve sürekli bakıma ihtiyaç duyan, devlet bünyesinde denetlenen resmi ve özel bakım merkezlerine yatırılmasına karar verilen bireylerde, bu durum değişkenlik gösterir. Yerleştirme kararı ailesi tarafından alınmış, 18 yaşını tamamlamamış bireylerde, mahkemeden alınacak koruma tedbiri geçerli olmaktadır. mahkemeden çıkarılacak koruma kararı ile vasi atanması gibi bir kararın varlığı durumunda, atanacak vasiye ilişkin bilgilerin de ilgili kurumlara sunulması gerekir.
18 yaşını tamamlamış, ancak akıl sağlığı gibi nedenlerle kurumlara yatırılacak kişiler için yatırılma nedenleri de belirtilerek kurumlara sevk edilir. Bu durumda kişilerin sadece kendini veya çevresini tehlikeye sokacak davranışta bulunması durumunda mahkeme tarafından kişinin kısıtlanması ve bakıma muhtaç konumda değerlendirilmesi konusunda karar çıkacaktır. Bu kararın da ilgili makamlara sunulması gerekir.
Evde bakım maaşı almak için başvuru alanları Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na ait tüm il ve ilçe temsilcilikleridir. Gerekli belgeler ve evraklar, kaymakamlıkta bağlı olunan il ve ilçe Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na teslim edilir .
Başvuru işlemi, bakıma muhtaç kişi bölgeye gidemeyeceğinden, bakım veren kişiler tarafından yapılabilir. Ancak bakıma muhtaç kişinin kimlik belgesi ve gerekli evrakları ile birlikte başvuru işlemleri gerçekleştirilir. Bakıma muhtaç kişi adına başvuru işlemi, sadece aile bireyleri ve mahkeme kararı varsa, karara ilişkin belirlenen vasi tarafından yapılabilir.
Evde bakıcı bulunması, bakım parası alınmasında sorun teşkil etmez. Bakıcı olarak gösterilen kişi ikinci derece yakın pozisyonunda olabilir . Evden çıkan bakıcı parası, gerekli durumlarda devlet desteği ile, kaymakamlık ya da Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ödenebilir.
Ancak bakıcı olarak gösterilen kişi aslen bakım vermiyor, başka bir işte çalışıyorsa, bu durum ortaya çıktığında ciddi sorunlarla karşı karşıya kalınır. Yalan beyan kaynaklı suçlamalarda bulunulması muhtemeldir. Bu nedenle faizli bir şekilde, o zamana kadar verilen tüm yardımların geri alınması durumu söz konusu olabilir.
Hastaya bakacağı düşünülen kişinin gerçekte hastaya bakmıyor olması, aynı zamanda eve giren paranın da artmasına neden olacaktır. Bu durumda kişi başına düşmesi gereken gelir miktarı esas alınarak yeniden hesaplama yoluna gidilir. Bu hesaplamanın sonucuna göre tekrar değerlendirme yapılır.
Evde bakım aylığı için sağlık raporu alması gereken kişiler şu şekilde sıralanabilir:
Hastaneye gidemeyen kişilerin raporları sadece gerekli durumlarda yenilenir. Eğer kişinin daha öncesinde bir raporu varsa, raporun uzatılmasına karar verilir. Kişinin kesin olarak muayeneden geçerek rapor alması, dolayısıyla hastaneye gelmesi gerekiyorsa, 112’yi arayıp durum anlatılır.
Bu şekilde evden çıkması mümkün olmayan ya da hastaneye tek başına gelmesi tehlikeli olan kişi için ambulans gönderilmesi sağlanır. Ambulans desteği ile hastaneye getirilir. Bakım veren kişinin de onunla birlikte hastaneye gelerek yardımcı olması sağlanır.
Hastane kayıtlarında, gerekli durumlarda bakım verenin de adı işlenir. Sağlık raporu sırasında bu kişilere öncelik sağlanarak evde bakım aylığı almasına yardımcı olunur.
Evde bakım maaşı başvuru sürecinin sonuçlanabilmesi için değerlendirme heyetinin rapor oluşturması gerekmektedir. Raporun oluşturulabilmesi için ise bir inceleme süreci bulunmaktadır. Başvurunun SHÇEK İl Müdürlüğü’ne ulaşması ile beraber bu süreç başlamaktadır. Herhangi bir aksilik yaşanmaması durumunda ise; ortalama 3 ay ile 6 ay arasında bir sürede evde bakım aylığı başvuruları sonuçlandırılmaktadır.
Evde bakım maaşı sorgulaması için izlenmesi gereken adımlar aşağıda açıklanmıştır:
Evde bakım maaşının kesildiği ve haklı itiraz yapılması durumunda yeniden bağlandığı haller aşağıda sıralanmıştır:
Evde bakım maaşının ödemesinin kesintisiz devam edebilmesi için yapılması gerekenler şunlardır:
Üzerinden evde bakım aylığı alınan kişinin vefat etmesi halinde; aylığın kesilmesi gereklidir. Dolayısı ile de bu vefatın yetkili kurumlara bildirilmesi gereklidir. Bunun için verilen yasal süre 15 gündür.
15 gün içerisinde ölen kişinin aylığının kesilmesi için bildirimde bulunulmaz ise; aylığı alan kişinin hakkında yasal işlem başlatılmaktadır. Ayrıca haksız yere alınan aylıklar sonradan tespit edilmeleri halinde geri istenmektedirler.
Evde bakım aylığı her ayın 15 ile 31’i arasında vatandaşların hesaplarına yatırılmaktadır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ihtiyaç sahipleri kişilerin hesaplarına aktarılmak üzere her ay hesaplara aktarılan evde bakım maaşını sorgulamak için vatandaşların T.C. kimlik numaraları ve e-devlet şifreleri ile e-devlet kapısı üzerinden sorgulama yapmaları da mümkündür.
Tüm gelirlerinin toplamı esas alınarak, hane içinde yaşayan kişi başına düşen aylık miktarın, belirlenen asgari ücretin 2/3’ünden az olduğu ve bakıma muhtaç engelli vatandaşlar için verilen evde bakım aylığı her ay ihtiyaç sahibi kişilerin hesaplarına ayın 15 ve 31’i arasında yatırılmaktadır. E-devlet üzerinden evde bakım maaşı sorgulanabilir.
Her ay ihtiyaç sahiplerine devlet tarafından ödenen “Evde Bakım Maaşı” listesini görmek için “E-Devlet” sistemine giderek sorgulama yapabilirsiniz. SMS ile maaşının yatıp yatmadığını sorgulamak isteyenler “BAKIYE” yazıp 4747 ‘e SMS göndererek sorgulama yapabilirler.