İnternet üzerinden gerçekleştirilen ve “ internet dolandırıcılığı ” olarak adlandırılan suçların sayısı sürekli artmaktadır. Ayrıca bu suçun zamanla farklı türleri ortaya çıkmakta ve suç çeşitliliği artmaktadır. İnternetin, anonim olmaya müsait yapısı, kötü niyetli kişilerin kendisini gizleyerek online dolandırıcılık türü bilişim suçları işlemesine olanak tanımaktadır. Böylece bazı kötü niyetli kişiler normal hayatta işlemeye cesaret edemeyeceği dolandırıcılık suçlarını internet işlemekten çekinmemektedir. Zira online ortamda kimliklerini gizleyerek suç işleme imkanına sahip olmaktadırlar.
İnternette dolandırıcılık suçu, bilişim sistemleri vasıtasıyla işlenen bir dolandırıcılık ve
siber
suç türü olduğu için nitelikli dolandırıcılık kapsamındadır. Dolandırıcılık suçunun TCK 158/1f kapsamında nitelikli dolandırıcılık sayılması ise cezasının daha ağırlaşması demektir.
İnternet dolandırıcılığı suçunun cezası 4 yıl ile 10 yıl arası hapis cezasıdır.
Ayrıca dolandırılan değerin minimum 2 katı adli para cezası da hapis cezasına ek olarak verilmektedir.
İnternette dolandırıcılık suçları konusunda tecrübeli bir hukuk bürosu olarak farklı suç tiplerine aşinayız. Bilişim avukatı olarak uygulamada en sık karşılaştığımız online dolandırıcılık suçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
İnternet suçları olarak sanal ortamında en sık işlenen dolandırıcılık türü budur. Bu suç tipinde sahte bir alışveriş sitesi veya bilinen bir alışveriş internet sitesi kullanılmaktadır. Failler, alıcıdan para tahsil etmesine rağmen satılan ürünün göndermemekte veya yerine değersiz başka ürün göndermektedir. Alıcıya elektronik eşya satıp yerine değersiz bir odun parça göndermek bu suçun en tipik örneğidir. Benzer şekilde ilan sitesi üzerinden kapora tahsil ettikten sonra satış yapılmaması da bu suça örnektir.
Bilişim sistemleri vasıtasıyla yapılan bir başka yaygın online dolandırıcılık suçu ise kumar ve bahis dolandırıcılığı suçlarıdır. Hileli ve kaçak kumar siteleri ve yasadışı bahis siteleri de hızla artan dolandırıcılık türleri arasındadır.
Yine uygulamada sık karşılaştığımız başka bir internet dolandırıcılığı türü ise online arkadaşlık dolandırıcılığı suçudur. Kız veya erkek arkadaş ya da evlenecek bir eş arayan kişiler bu suçun kurbanı olmaktadır. Arkadaşlık ve evlilik siteleri veya sosyal medya üzerinden sahte profil ve fotoğraflarla kurbanlar tuzağa düşürülmektedir. Aynı şekilde evlilik vaadiyle dolandırıcılık suçu da bu suç tipinin bir başka türüdür.
Yukarıdakine benzer bir başka dolandırıcılık türü ise görüntülü sohbet dolandırıcılı ğıdır. Aslında bu suç nitelik itibariyle bir şantaj suçu türü olsa da mağdurun kandırılarak tuzağa düşürülmesi nedeniyle halk arasında bu isimle anılan bir suçtur.
Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medya siteleri üzerinden ürün satma veya bahis tüyosu verme gibi dolandırıcılık suçlarının yanında sahte sosya medya hesapları üzerinden taklit ettiği bir profil adına başkasından borç alma gibi internet dolandırıcılığı türleri bu tür sosyal medya dolandırıcılığı suçlarına örnek olarak gösterilebilir. Benzer şekilde daha çok kumar veya bahiste para kazanıldığı iddiasıyla insanların tuzağa düşürüldüğü instagram dolandırıcılığı suçu ve ayrıca Facebook dolandırıcılığı suçu da yaygın bir sosyal medya dolandırıcılığı suçu türüdür.
En sofistike dolandırıcılık yöntemi olan sarmal dolandırıcılığı türünde ise fail, hem alıcı hem satıcı rolüne bürünüp iki kişiye aynı anda dolandırmakta ve hatta bunlardan birisini de diğer kişiyi dolandırırken araç olarak kullanmaktadır.
İnternet dolandırıcılığı suçları arasında yer alan kredi kartı dolandırıcılığı ise bir kişinin kredi kartı bilgilerinin kart sahibinin izni olmaksızın kullanılmasıdır. Hileli yollarla ve aldatma ile kart bilgilerinin ele geçirilmesi ardından kullanılması suç teşkil eder. TCK madde 245’te düzenlenen bu suçun kanundaki adı “banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması” suçudur. Bu kategıriye gitebilecek benzer bir suç türü ise forex dolandırıcılığı suçu dur.
İnternet üzerinden yaygın şekilde işlenen bir başka internet dolandırıcılığı türü ise medyum ve büyü dolandırıcılığı suçu dur. Bunlar dışında internet üzerinden işlenen başka çok sayıda dolandırıcılık türü bulunmaktadır.
Son dönemde yaygınlaşan bir başka online dolandırıcılık türü ise kripto para dolandırıcılığı ve ayrıca Bitcoin dolandırıcılığı suçu dur. Dijital paralara yatırım yapmak isteyen kişiler bu dolandırıcılık türünün mağduru olmaktadır.
Dolandırıcılık mağdurları, şikayet işlemlerini adliyelerdeki savcılık müracaat ofislerine, polis veya jandarma merkezlerine yapılabilmektedir. Eğer dolandırılan meblağ yüksek değilse mağdurlar bir avukattan hukuki danışmanlık alıp kendi şikayetlerini kendileri yapabilirler. Ancak internet dolandırıcılığı sonucu oluşan maddi zarar daha büyükse bu durumda failin yalanıp tutuklanması ve ayrıca paranın geri alınması bakımından uzman bir avukat ile çalışılması uygun olacaktır.
İnternet üzerinden işlenen dolandırıcılık suçları nitelikli yani ağır tip dolandırıcılık sayıldığı için cezaları yüksektir. TCK’ya göre 10 yıla kadar hapis ve dolandırılan paranın iki katı kadar para cezası her dolandırıcı için caydırıcı bir ceza niteliğindedir. Yakalandıklarında böylesi yüksek cezalarla karşı karşıya kalan dolandırıcılar mağdura para iadesi yaparak dolandırıcılık suçlarında etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanmak isteyecektir. Dolayısıyla mağdurların bu konularda uzman bir avukatla çalışması ve failin yakalanması durumunda kaybedilen paranın geri alınması gayet mümkün olacaktır.