Kişilerin sağlıklı olduğunun bir kanıtı olan sağlık raporu işe giriş süreci, çeşitli eğitimler öncesi ve sürücü belgesi almak için gereklidir. Aile hekimleri tedavi ve yetki alanlarına giren konularda sağlık raporu düzenleyebilecekleri gibi hastayı başka bir kurum veya hekime de yönlendirebilirler. Vatandaşın sağlık sistemine ulaşmasını kolaylaştıran Aile hekimleri, sağlık raporu düzenleme yetkisine sahiptir.
Sağlık ocağından sağlık raporu alınır mı? Hemen her mahallede yer alan Aile Sağlığı Merkezleri vatandaşın günlük sağlık ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür. Aile Sağlığı merkezinde görev yapan aile hekimleri gerekli ve uygun buldukları durumlarda bakmakla yükümlü oldukları hastalara sağlık raporu düzenleyebilirler.
Aile hekiminin yetki ve tedavi alanı dışında bir konuda sağlık raporu istenmesi halinde farklı bir hastaneye sevk verilebilir.
Rapor kapsamına göre sağlık ocağından alınabilecek konular şu şekilde sıralanabilir.
Mahalle sakinlerinin sağlık konusunda ilk başvuru merkezi olan Aile Sağlığı Merkezleri, Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği’nin 4.maddesi gereği; Birinci basamak sağlık kuruluşları bünyelerinde çalışan resmi hekimler, kişiye yönelik düzenlenmesi öngörülen;
Bu maddeden de anlaşılacağı gibi aile hekimi uygun gördüğü takdirde yetki alanına giren sağlık raporunu düzenleyebilir. Sağlık raporunun kullanılacağı alana göre kapsamlı bir kurum ve yetkili hekime muayene olmak gerekebilir.
Aile hekimi en fazla 10 gün süreyle rapor verebilir. Tek seferde verilen 10 günlük rapora “ kontrol ” notu eklenmişse ve rapor bitiminde hastanın istirahate devam etmesi gerekiyorsa düzenlenecek rapor yine 10 günü geçemez.
Sonuç olarak aile hekimi tarafından düzenlenecek rapor; tek seferde 10 gün olmak üzere iki kere tekrarlanabilir ve toplamda 20 günü geçemez.
İşyeri hekimi ise kendisini ziyaret eden hastaya sadece 2 gün süreyle istirahat raporu düzenleyebilir.
Yeni evlenecek genç çiftler aile hekimi evlilik için sağlık raporu verir mi sorusunun cevabını yoğun bir şekilde araştırır. Evlilik sağlık raporu tetkikleri;
Sağlık raporunu çiftler aynı anda alabileceği gibi ayrı tarih ve kurumlardan da alabilirler. Evlilik öncesinde istenen sağlık raporunda; kan grubu tespiti, cinsel yolla bulaşan hastalıkların varlığı, hepatit B ve C testleri istenir. Tüm işlemlerin tamamlanması kurumdan kuruma değişiklik göstermekle birlikte ortalama 1 gün sürer.
Lisans alacak sporcular için sağlık raporu Aile Hekimleri tarafından verilebilir. Bu işlem öncesinde;
Sağlık raporu sporcu ailesi tarafından bir prosedür olarak düşünülmemeli, seçilen spor branşının çocuk için uygun olup olmadığı spor hekimliği birimi tarafından onaylanmalıdır.
Ehliyet (sürücü) belgesi için aile hekiminden sağlık raporu alınabilir. Ömür boyu ehliyet döneminin bitmesinin ardından ehliyetlerin düzenli olarak yenilenmesi gerekir. Yeni ehliyet alacak adayların ve belge değişimi nedeniyle ehliyeti yenilenecek sürücülerin en rahat ve hızlı sağlık raporu alabilecekleri adres Aile Sağlığı Merkezlerinde görev yapan aile hekimleridir. Randevu aldıktan sonra;
Aile hekimi ilk olarak kimlik belgesindeki bilgileri girerek sistem üzerinden araç kullanmaya engel teşkil eden kronik bir rahatsızlık olup olmadığını kontrol eder. Ardından göz muayenesi yapılır ve sağlık raporu düzenlenir.
Göz muayenesinden geçmek için gereken puan; her bir göz gözlüklü veya gözlüksüz 2/10’dan ve iki göz toplamı 12/20’den düşük olmamalıdır.
Çalışan hastalar kendilerini kötü hissettiklerinde önce işyeri hekimine başvururlar. İstirahat gerektiren durumlarda işyeri hekimi 2 günlük rapor düzenleyebilir.
Aile hekiminden istirahat raporu alınabilir. Bu rapor maksimum 10 günlük düzenlenebilir. Rapor sonunda hastanın işe başlayabileceği ya da kontrol muayenesi olacağı belirtilmelidir. Kontrol notu düşülen durumlarda uygun görülmesi halinde rapor 10 gün süreyle uzatılabilir.
Yine tek hekimin aynı hastaya 1 yıl içinde rapor yazma süresi 40 günü geçemez. Çalışanın iyileşme sürecinin uzaması veya hastalığın seyrinin ciddileşmesi halinde istirahat için heyet raporu istenebilir.
Yükümlülük süreci başlamamış adaylar için aile hekiminden askerlik sağlık raporu alma ihtiyacı oluşmaz. Askerlik yükümlülüğü doğan adaylar için e-devlet üzerinden süreç başlatılmalıdır. Bilgilendirmeyi alan aile hekimi, protokol numarası alarak muayene kaydı oluşturur.
Aile hekimi, muayeneyi bitirdikten sonra elde ettiği verileri AHBS sistemi üzerinden Sağlık Bakanlığı’na gönderir. Onay sürecinin ardından resimli “ Askerlik olur raporu ” çıktısı alınarak yükümlüye teslim edilir.
İş kazası durumunda hasta haklarının korunması için rapor alınması gerekir. Bu rapor Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarından alınmalıdır. Bunlar;
Buradan alınacak iş kazası raporu sayesinde sigortadan faydalanılabilir. İş kazası sigortası kapsamında;
Aile hekiminden işe giriş sağlık raporu alabilmek için; işe girilecek yerin 50’den az çalışanı olmalı ve tehlikeli sınıftaki bir işyeri olmamalıdır. İşe başlanacak kurumun çalışan sayısı yeterli ve az tehlikeli grupta yer alması halinde sağlık raporu aile hekiminden veya devlet hastanesinden alınabilir.
İş girişinde sağlık raporu ücreti sağlık raporunun alınacağı merkeze göre değişmektedir. Buna göre 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında 1 Ocak 2013 senesinden itibaren işe girişlerde alınması mecburidir. Buna göre yetkili sağlık birimlerinden belirli bir ücret karşılığında sağlık raporu alınmaktadır.
İş için belirlenen sağlık raporu ücretleri şöyle;
Periyoduk sağlık raporu ise 6331 sayılı olan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında, işe yeni başlamış olan kişiler ve işine devam eden kişilerin kanun ve yönetmeliklerin belirlediği aralıklarla alınması yasal olarak zorunlu kılınmış bir rapordur. Buna göre işe uygunluk derecesinin doktor raporu ile teyit edildiği sağlık raporlarının ise işe göre süresi de bulunmaktadır.
Periyodik sağlık raporu kapsamında belirlenen aralıklarla sağlık raporu alınır ve ilk işe girişte alınan sağlık raporu ile kıyaslanmaktadır.
Bunun dışında işe yeni başlayacak olan kişiler, çalıştıkları firmalarda en az 10 kişiden az çalışan varsa ve yapılacak olan iş az tehlikeli statüsündeyse aile hekimlerinden de bu periyodik sağlık raporu alınabilir.
Genel olarak ofis işlerini yapan, herhangi bir makine ya da teçhizat kullanmayan işyerleri için sağlık raporları da Aile Hekimliği üzerinden alınabilmektedir. Ancak fabrika, maden, depo ya da tehlikeli işlerde işe başlayacak olan çalışanların bu raporları işyeri hekiminden alması gerekmektedir.
Gece çalışabilir belgesi özellikle en geç 20:00’dan başlamak üzere, en erken sabah 06:00’ya kadar çalışan kişilerin alması gereken bir belgedir. Gece vardiyasında en fazla 11 saat çalışacak olan kişilerin gece çalışabilir sağlık raporu alması gerekmektedir.
Buna göre işverenler; gece döneminde çalışacak işçilerden sağlık raporu talep etmektedir. Öte yandan işyeri hekimleri de işe giriş sağlık raporu verirken ya da periyodik sağlık taramalarında, işin niteliğine göre gece vardiyasında çalışacak olan kişiler için ek tetkikler talep edebilir. Buna göre periyodik muayene formu kapsamında gece çalışabilir ibaresi mutlaka bulunmalıdır.
e-devlet üzerinden sağlıkla ilgili her türlü bilgiye ulaşılabilir. İlaç, muayene ve randevu işlemleri tek tıkla yönetilebilir. E-devlet üzerinden sunulan sağlık hizmetleri arasında;
Hastalığa uygun teşhisi koymak, tedavi yöntemlerini planlamak, reçete ve gerekli olması halinde rapor düzenlemek aile hekimlerinin görevleri arasında sayılabilir.