Mahremiyet Nedir?
Mahremiyet çoğu zaman cinsellik kavramı ile karıştırılır. Cinsellik, cinsel kimlik ile ilgilidir. Mahremiyet ise, kendisinin ve diğer insanlarının özel alan ve bölgelerinin farkına varmasıdır. Aynı zamanda karşısındakinin mahremiyetine saygı göstermek ve saygı görmeyi beklemektir. Mahremiyet birey olmak ve özelin gizliliğini korumaktır. Mahremiyet kültürümüzde cinsel bölgeleri korumakla ilişkilendirilse de daha genel bir kavramdır. Özellikle de son dönemlerde ailelerin hassasiyetle üzerinde durmaları gereken biri kavramdır. Peki mahremiyet eğitimi ne zaman verilmelidir?
Mahremiyet Eğitimi Kaç Yaşında ve Nasıl Verilmeli?
Mahremiyet eğitimi çocuğun kendini koruması için önemlidir. Özellikle küçük yaşlardaki çocuklarda özel alan farkındalığı yoktur. Bu farkındalığın oluşması kritiktir. Mahremiyeti hem direkt öğretebilirsiniz hem de gözlem yoluyla öğretebilirsiniz. Küçük yaştaki çocuklarda gözlemle öğretmek daha doğru olacaktır çünkü alıcı dil becerileri konunun anlaşılmasını zorlaştırabilir. Gün içinde mahremiyet ile ilgili konuların öğretimini fırsata çevirebilirsiniz.
Mahremiyet eğitimine kendi odanızdan ya da çocuğunuzun özel alanları ile başlayabilirsiniz. Çocuğunuzdan yatak odanıza girerken kapıyı çalmasını isteyebilirsiniz. Kişilerin özel alanlarının olduğunu özel alanlara haber vererek girildiğini bu şekilde anlatabilirsiniz. Siz de aynısını yaparsanız çocuğunuza saygı duyduğunuzu onu da bir birey olarak kabul ettiğinizi göstermiş olursunuz. Siz onun için model olursunuz ki küçük çocuklarda çok etkili bir yöntemdir.
Mahremiyet eğitiminde aslında sınırlar koyuyoruz. Bizim olanları ya da korumak istediklerimiz için sınırlar çiziyoruz. Sevdiğimiz oyuncakları, eşyaları ya da kendimizi korumak için sınırlar koyuyoruz. En önemlisi de bedenimiz ve ruhumuz için koyduğumuz sınırlardır. Eşyalarımızı koruyamadığımız zaman yerine aynısını almak ya da zarar geldiyse düzeltmek nispeten daha kolaydır. O yüzden mahremiyet eğitiminde beden ve ruh mahremiyetine asgari önem gösterilmelidir.
Çocuklar yetişkinlere göre daha savunmasızdır. Gerek günlük yaşamda gerekse sanal ortamda durum değişmez. Son zamanlarda çocukların sanal ortamda daha çok vakit geçirmeleri ve kontrolün yapılamaması çocukların zarar görebilme ihtimalini artırıyor. 3-4 yaşlarında çocuğunuzla dokunma ile ilgili sınırları belirlemelisiniz. Kesinlikle dokunulmaması gereken alanlar belirleyin. Bu alanlar dudaklar, göğüs, bacak arası ve popodur. Güvendiği kişilerin ağız silmesi gibi basit durumlar için değil ama diğer her türlü dokunmaya izin vermemelidir. Biraz daha büyüdüğünde sizin bile izin almanız gerektiği anlatılmalıdır.
Mahrem bölgeleri belirlemek için kullanılan başka bir yöntem ise “iç çamaşırı kuralı” dır. Bu kuralda çocuğunuza iç çamaşırlarının olduğu bölgelerin kesinlikle dokunulmaması gereken bölgeler olduğu anlatılabilir. Bu bölgelere başkalarının dokunmasına izin vermemelidir. Kendisi de başkalarının bu bölgelerine kesinlikle dokunmamalıdır.
İyi dokunma ve kötü dokunma açıklanmalıdır. Öncelikle herhangi bir yabancı için iyi veya kötü dokunma olmadığı netleştirilmelidir. Anne, baba ve kardeşin dokunmaları genelde iyi dokunmalardır. Dışarıya karşı daha dikkatli olunmalıdır. Sadece dışarıya karşı dikkatli olmakla da iş bitmiyor. Çocuk böyle bir durumla karşılaştığında güvenebileceği kişilere anlatabilecek rahatlığı olmalıdır. Eğer çocuğunuz aileye yakın birisi hakkında böyle bir iddia ile gelirse bile “yok canım olmaz öyle şey” gibi bir tavırla yaklaşmanız çocuğunuzda “inanılmama” hissi uyandırır. Eğer böyle bir şey yoksa bile olduğu zaman anlatmak istemeyebilir. Bu yüzden çocuğunuzdan gelen bilgileri kestirip atmayın, açıklamasına fırsat verin. Karşı taraf için de yargısız infaz yapmadan durumu değerlendirmeye çalışın.
6-7 yaşlarına geldiğinde çocuğunuz mümkünse kendi banyosunu yapabilmelidir. Yapamıyorsa en azından cinsel bölgelerin temizliğini kendinin yapmasına fırsat verin. Çocuklar küçükken Tuvalete ebeveynleri ile girerler ve bu alışkanlık haline gelebilir. Büyüdüğünde artık tuvalete yalnız girmesi gerektiği temizliğini de kendinin yapması gerektiği açıklanmalı ve bu konuda yüreklendirilmelidir.
Mahremiyet eğitimi suçlamadan, küçük düşürmeden, yargılamadan, ön yargılı olmadan ve yumuşak bir şekilde yapılmalıdır. Mahremiyet eğitimini ailenin vermesi önemlidir. Bu eğitimler yeni yeni okullarda da verilmeye başladı. Çok yararlı eğitimler bunlar. Ancak ailenin vereceği mahremiyet eğitimi ve gün içindeki model davranışları birçok eğitimden daha etkilidir.
Her saniye çocuğunuzun yanında olamayabilirsiniz. Okul yaşamında ve sosyal yaşamda çocuğunuzun kendisini koruyabilecek becerileri edinmesini sağlamalısınız. Burada işin büyük bölümü aileye düşmektedir. Çocuğunuzu sadece fiziksel olarak değil ruhsal olarak da korumalısınız ve kendisi korumasını sağlamalısınız.