Zaman zaman hastalarım bana “İkinci çocuğuma hamile kalamıyorum” ya da “Üçüncü çocuğuma hamile kalamıyorum” gibi sorunlarla başvuruyorlar. Daha önce doğum yaptığınız için, tekrar hamile kalmıyorsanız aklınıza kısırlıktan muzdarip olduğunuz belki de gelmeyecektir.
İkincil kısırlık yaşayanlar bunun yaşanabileceğini ancak kadın doğum uzmanına başvurduklarında öğreniyorlar. İnfertilitenin doğuştan olduğuna ve çocuk doğuran kadınların başına gelmeyeceğine dair yanlış bir kanı bulunuyor ancak infertilite genellikle sonradan oluşan bir durumdur.
Sekonder İnfertilite (İkincil Kısırlık) Nedir?
Sekonder infertilite kısaca daha önce çocuk sahibi olmuş olsanız da tekrar hamile kalmak için uğraşmanıza rağmen hamile kalamama durumudur.
Tıpkı birincil kısırlık gibi, hamile kalmak için gerekli olan doğal süreçte herhangi bir noktada bir sorun nedeniyle ikincil kısırlık ortaya çıkabilir. Yumurtlama, döllenme, döllenen yumurtanın rahme girmesi veya döllenmiş yumurtanın gelişim sürecinde herhangi bir sorunun yaşanması hamile kalamamaya ya da hamileliğin düşükle sonlanmasına neden olabilir.
Sekonder İnfertilite Nedenleri Nelerdir?
Birincil ve ikincil infertilite genellikle aynı nedenleri paylaşır. Bunları sizin için teker teker açıklayacağım.
Yumurtlama Bozuklukları
Aslında, infertilite sorunu olan kadınların yüzde 40’ı sürekli olarak yumurtlamıyor. Bu sebeple hamile kalma şansı düşüyor. Yumurtlama bozuklukları aşağıdakiler gibi çeşitli koşullardan ve faktörlerden kaynaklanabilir:
- Polikistik Over Sendromu (PCOS)
- Birincil Yumurtalık Yetmezliği (POI)
- Yaşlanmaya bağlı yumurta üretimi azalması
- Hormon üretimini etkileyen tiroid veya diğer endokrin bozukluklar
- Kilo, beslenme ve alkol veya uyuşturucu kullanımı gibi bazı yaşam tarzı faktörleri
Kadınlarda infertilitenin en yaygın nedenlerinden biri, yumurtalıkların veya adrenal bezlerin yumurtalıkların yumurta bırakmasını engelleyen çok fazla hormon üretmesine neden olan PKOS ‘dur. Ayrıca yumurtalıklarda yumurtlamayı daha da engelleyebilecek kistlerin gelişmesine neden olabilir.
Ama bu noktada ümitsizliğe düşmeyin. Size iyi bir haberim var. PKOS’lu kadınların yüzde 70’i gerekli tedavilerin ardından hamile kalmakta herhangi bir sorun yaşamamakta. Polikistik Over Sendromu ile ilgili size detaylı bir yazı hazırladım. Aşağıdaki linkten incelemenizi tavsiye ederim. https://www.aylintotan.com.tr/kadin-hastaliklari/polikistik-over-sendromu/
Rahim veya Fallop Tüpleriyle İlgili Sorunlar
Yapısal sorunlar hamile kalma yeteneğinizi etkileyebilir. Örneğin fallop tüplerinde tıkanma varsa sperm ve yumurta bir araya gelemeyebilir. Rahimde ayrıca implantasyonu engelleyen bir yapısal veya doku kusuru olabilir. Fallop tüplerini veya uterusu etkileyen bazı özel durumlar ise şunlardır:
- Endometriozis
- Rahim fibroidleri veya polipleri
- Rahim yarası
- Unicornuat uterus gibi uterus şeklindeki anormallik
Endometriozise bağlı sekonder infertilite, sezaryen veya rahim ameliyatından sonra, rahim hücreleri yanlış yerleştirildiğinde ve semptomlar başladığında veya arttığında ortaya çıkabilmekte.
Rahimde Yara İzi
Daha önceki bir hamilelikle sezaryenle doğum yaptıysanız, uterusta isthmosel adı verilen yara izi olması mümkündür. Bir isthmosel, uterusta implantasyonu etkileyen iltihaplanmaya yol açabilir. Bu da hamile kalmada sorun yaşamanıza neden olur.
Enfeksiyonlar
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar dahil enfeksiyonlar, pelvik inflamatuar hastalığa neden olabilir. Bu, fallop tüplerinin yaralanmasına ve tıkanmasına neden olabilir. Bir insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu (ve tedavileri) ayrıca servikal mukusu etkileyebilir ve doğurganlığı da azaltabilir.
Bu konuda önemli bir bilgi vermeliyim. Enfeksiyonlar ne kadar erken tedavi edilirse o doğurganlık üzerine etkisi o kadar az olacaktır. Bu da düzenli jinekolojik muayenenin önemini tekrar görmeniz için önemli bir örnektir.
Yaş
Yaş doğurganlıkta önemli bir rol oynar. Biyolojik olarak, doğurganlık kadınlarda 20 yaş civarında zirve yapar ve 30 yaşında azalmaya başlar. Tabi ki bu, daha ileri anne yaşlarda başarılı bir hamileliğin gerçekleşemeyeceği anlamına gelmez. Yalnızca hamile kalmak daha uzun sürebilir veya daha zorlu olabilir.
Diğer Nedenler
Stres, sigara kullanımı, kilo alımı gibi nedenler de doğurganlığı etkileyen etmenlerdir. Aynı birincil infertilitede olduğu gibi ikincil infertilite de bunun gibi durumlardan dolayı ortaya çıkabilir.
Ne Zaman İkincil İnfertiliteden Şüphelenilir?
Eğer son bir yıldır denemenize rağmen hamile kalamıyorsanız veya gebelikleriniz düşükle sonlanıyorsa ikincil infertiliteden şüphelenmeye başlarız. 35 yaş üzerindeki kadınlar için ise bu süre 6 aya düşer.
İkincil İnfertilite Nasıl Teşhis Edilir?
Sekonder infertiliteden şüphelendiğimizde teşhis için muayene ve bazı testler yapmak isteriz. Bunlar:
- Hormon seviyelerinize bakmak için kan testleri
- Yumurtlama testleri
- Pelvik muayene
- Fallop tüplerinizi görüntülemek için röntgenler
- Transvajinal ultrason
- Rahim ve rahim ağzınızı görüntülemek için diğer testler
Testlerinizde herhangi bir sorun görülmezse, erkek kısırlığı için testler yapmayı önerebiliriz.
Sekonder İnfertilite Nasıl Tedavi Edilir?
Nedeni öğrendikten sonra, gebe kalma olasılığını artırmak için bir tedavi planı geliştiririz. Bunlardan en yaygın olanları aşağıda sizin için sıraladım.
İlaçlar
İlaçlar genellikle hormonları normalleştirmek için kullanılır ya da yumurtlamayı uyarmaya yardımcı olmak için doğurganlığı artırıcı ilaçlar önerilir.
Ameliyat
Bazı durumlarda ameliyat olmanız gerekebilir. Rahim fibroidleri, rahim skarlaşması veya ileri düzey endometriozis gibi sorunları tedavi edebilecek birkaç etkili cerrahi prosedür vardır. Bu prosedürlerin çoğu minimal invaziv olarak gerçekleştirilir.
Histeroskopi, polipler ve endometriozis gibi uterus anormalliklerini teşhis etmek ve tedavi etmek için kullanılır.
Laparoskopi, diğer önlemlerin başarısız olduğu durumlarda kısırlığın teşhisine yardımcı olan bir yöntemdir ve etkili tedavi olarak histeroskopi ile birlikte kullanılabilir.
Kısırlık tedavisinde en çok tercih edilen yöntemlerden diğerleri de aşılama ve tüp bebek tedavisidir. Bu tedavi yöntemleri ile ilgili detaylı bilgiler verdiğim ve aklı takılan soruları cevapladığım yazılarımı da okuyarak konu hakkında daha geniş bilgi sahibi olabilirsiniz.
https://www.aylintotan.com.tr/kadin-hastaliklari/asilama-ankara/