SGK PRİM BORÇLANMASI YOLUYLA HANGİ SÜRELERİ BORÇLANARAK ERKEN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ?
İlgili yazı içerisindeki başlıklar
1.0.3 Yurtdışı Borçlanması
1.0.4 Memurların Ücretsiz İzin Sürelerini Borçlanması
1.0.5 Tutuklulukta Geçen Sürelerin Borçlanılması
1.0.6 Doktora veya Tıpta Uzmanlık İçin Sigortasız Geçirilen Sürelerin Borçlanılması
1.0.7 Ücretli Öğretmenlikte Geçen Sürelerin Borçlanılması
1.0.8 Kısmi Süreli Çalışanların Borçlanması
1.0.9 Diğer Borçlanma Süreleri
2 Stajyer ve Çırak Olarak Çalışmış Olanlar Staj ve Çıraklık Sürelerini Borçlanabilir Mi?
3 Çıkması Beklenen EYT Yasası
4 Durdurulan Bağ-Kur Sigortalılık Süreleri Borçlanma İle Kazanılabilir Mi?
Sigortalı çalışanlar, emekli olabilmek için, sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve yaş sınırına ilişkin bazı şartları sağlamak zorundadırlar. Bu şartlardan diğer ikisini tamamlamış ancak prim günlerinde eksiklik olan sigortalılar, eksik prim günlerini geriye dönük borçlanma ile tamamlayarak emekli olabilirler. Ancak geriye dönük SGK borçlanması ya da emeklilik borçlanması belli bazı şartlar varsa yapılabilir. Bazı borçlanma imkanları sadece kadınlar yönünden söz konusu olurken bazıları sadece erkekler içindir. Meslek gruplarına , haksız olarak tutuklanan veya gözaltına alınanlara tanınmış bazı haklar da vardır. Hepsinin ortak özelliği kişinin sigortalı olarak çalışmasını engelleyen bir kanun hükmü veya objektif fiili imkansızlığın bulunmasıdır.
Emeklilik için prim gün sayısı eksik olanlar veya daha yüksek yaşlılık aylığı almak, emeklilikte yaş sınırını küçültmek gibi sebeplerle sigortalılık başlangıç tarihini öne çekmek isteyenler, koşulları varsa, Sosyal Güvenlik kurumuna başvurarak prim borçlanması işlemi yapabilirler.
İçindekiler
Er ve erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen sürelerin borçlanılması mümkündür.
Prim borçlanmasının en çok bilinen askerlik, doğum ve yurtdışı borçlanmasıdır. Ancak bunların dışında birçok sebebe dayalı olarak prim borçlanması yapmak da mümkündür.
Kadınlar üç çocuğa kadar toplam 2160 günü doğum borçlanması yoluyla ödeyerek erken emekli olabilirler.
Yurtdışında çalışan Türk vatandaşları ile Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler yurtdışında geçen hizmetlerini ve ev kadınlığı sürelerini, ilgili ülke ile ikili veya çok taraflı Sosyal Güvenlik Antlaşması akdedilmiş olup olmamasına bakılmaksızın ülkemiz sosyal güvenlik kanunlarına göre emeklilik, malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla borçlanabilirler.
Emekli sandığına tabi olarak çalışan memurlar ücretsiz izin sürelerini borçlanabilirler.
Sigortalı iken herhangi bir suçtan gözaltına alınan ve tutuklananlar, beraat etmeleri koşuluyla gözaltı ve tutuklulukta geçen süreleri borçlanabilirler
1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu kapsamında tutuklanan veya gözaltına alınanlardan beraat edenler, tutukluluk ve gözaltında geçen süreleri borçlanabilirler.
Sigortalı olmaksızın doktora eğitimi veya tıpta uzmanlık için yurt dışında veya yurt içinde geçirilen süreler borçlanılarak prim gün sayısına ilave edilebilir.
Doktorlar, fahri asistanlıkta geçen süreleri borçlanabilirler.
1416 Sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebeler Hakkında Kanun kapsamında yurt dışında eğitim görenler öğrenim sürelerini borçlanabilirler.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanların 25 Şubat 2011 tarihinden önceki çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan süreleri borçlanmaları mümkündür.
Part time (kısmi süreli) çalışanlar, 30 günden az çalışması olanlar ve ücretli öğretmenler bu süreleri borçlanma yoluyla otuz güne tamamlayabilirler.
Avukatlık stajında geçen sürelerin borçlanılması mümkündür.
Grev ve lokavtta geçirilen sürelerin de borçlanılması mümkündür.
Seçim Kanunu gereğince görevinden istifa eden kamu çalışanlarının, boşta geçirdikleri süreleri borçlanma hakları vardır.
Fakülte veya yüksek okullarda kendi hesabına okuduktan sonra subay veya astsubay olarak göreve başlayanlar ile polis memuru veya komiser yardımcısı olarak atananlar, başarılı öğrenim sürelerini borçlanabilirler.
Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken EGM hesabına okumaya devam edenlerin, başarılı geçen eğitim süreleri borçlanılabilir.
Çalışma hayatına stajyer ya da çırak olarak başlayan çok sayıda kişi bulunmaktadır. Ne var ki avukatlık stajı yapanlar hariç bu kapsamda bulunan kişilerin stajda geçen süreleri borçlanma hakkı yoktur. Mevcut uygulamaya göre staj ya da çıraklık sigortasında sadece iş kazası ve meslek hastalığına karşı sağlık sigortası yapılmaktadır. Bunlar uzun vadeli sigorta kollarından sayıldığı için emeklilikte hesaba katılmamaktadır. Öte yandan staj sigortasının yapıldığı tarih de sigorta başlangıcı olarak kabul edilmediği için emeklilik hesaplaması bu tarihe göre değil uzun vadeli sigorta kollarından birine tabi olarak çalışmaya başlanan tarihten başlatılmaktadır.
Bununla birlikte yüzbinlerce vatandaşın merakla beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinde staj ve çıraklıkta geçen sürelerin borçlanılmasına olanak sağlayan bir hükmün yer alması beklenmektedir. Bu nedenle stajyer veya çırak olarak çalışmış olanların hazırlıkları devam eden EYT yasasını takip etmelerinde fayda vardır. Beklenen yasayla ilgili son gelişmelere buradan ulaşabilirsiniz.
5510 sayılı Kanunla 2008 yılından itibaren Bağ-Kur prim borçlarını ödeyemeyen sigortalıların prim borçları silinerek sigortalılık süreleri dondurulmaktadır. Bu durumdaki vatandaşlar SGK’ya ihya başvurusunda bulunarak, hesaplanacak primi ödemek şartıyla dondurulmuş sigortalılık sürelerinin ihya edilmesini sağlamaları mümkün olabilecektir. Bunun için de çalışmaları devam eden EYT yasasının takip edilmesi uygun olacaktır.
Avukat Hüseyin Demirbaş – Demirbaş Hukuk Bürosu – Bursa Avukat
*Bu makale yazıldığı tarih itibariyle günceldir.