SGK toptan ödeme ; emeklilik şartlarının hepsini yerine getirememiş olan kişilerin ödenmiş prim günlerini toplu para halinde geri alabilmesi durumudur. Emekli olamayan sigortalılar bu hizmetten yararlanmaktadır. 1 Ekim 2008 itibari ile uygulanmaya başlamış olan bir hizmettir. 4A, 4B ve 4C sigorta kolunda çalışmış olan kişiler bunun için başvuruda bulunabilmektedirler.
Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine dilekçe ile beraber başvuru yapılması gerekmektedir. Kurum başvuru sahibi ile ilgili gerekli incelemeleri yaptıktan sonra eğer bütün şartların karşılandığını görür ise toplu para ödemesi yapmaktadır.
Emekli geri ödemesi; emeklilik için gerekli olan yaşı doldurmuş olan fakat prim ödeme gününü veya sigortalılık süresini dolduramamış olan sigortalıların faydalanabileceği bir hizmettir. Emeklilik için ilgili şartları yerine getiremedikleri için kendilerine aylık bağlanamamaktadır.
Fakat SGK ’ya talepte bulunmaları durumunda; prim ödemesinin kendilerine iadesini isteyebilmektedirler. Bu talep üzerine de SGK toplu olarak sigortalıya prim ödemesi yapmaktadır. Memurların bu ödemeyi talep etmesi durumuna ise; kesenek iadesi adı verilmektedir.
SGK geri ödeme parasını alabilmek için gerekli koşullar aşağıda verilmiştir:
Toptan ödemeyi alabilecek kişiler ile ilgili detaylar aşağıda belirtilmiştir:
Yaşlılık ve ölüm toptan ödemesini alabilecek olanlar; çalıştığı işten ayrılan veya hali hazırdaki iş yerini kapatan kişilerdir. Ayrıca kadınların 58 yaşını ve erkeklerin de 60 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.
Kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primleri toptan ödeme kapsamında olan prim türleri değildir. Ancak hizmet borçlanmaları, isteğe bağlı ödenen sigorta primleri toptan ödeme kapsamında olan prim türlerindendir.
5510 sayılı kanunun 36. maddesine bakıldığında; hak sahiplerinin toptan ödeme ve ihya işlemleri ile ilgili gerekli açıklamalar yapılmıştır. İlgili maddeye göre; eğer ölen sigortalıdan doğru hak sahibi olanlara ölüm aylığı bağlanamaz ise, bu durumda tutar hesaplanarak hak sahiplerine toptan ödeme yapılmaktadır.
Tutar hesaplanırken sigortalının ölüm tarihi esas alınmaktadır. 31. maddenin birinci fıkrasında anlatılan kıstaslara göre hesaplama yapılmaktadır.
Dikkat edilmesi gereken nokta ise; hak sahiplerinin alacağı toptan ödeme tutarının sigortalıya yapılacak olan toptan ödeme tutarından fazla olamayacak olmasıdır. Hesaplamalar ile bu sınırın aşılması durumunda, hak sahiplerinin hisselerinde orantılı olarak indirim yapılmaktadır. İlgili sigortalının ölümünden sonra doğan çocuğunun olması, soy bağının düzeltilmesi veya babalığının hükme bağlanması durumunda; bu çocuklara da sonradan toptan ödeme yapılabilmektedir.
SGK toptan ödeme talep dilekçesinin en üstünde öncelikle Yaşlılık Toptan Ödeme Talep Formu yazmaktadır. Bulunulan ildeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne yazılan bir dilekçedir. Kurumun hangi sigorta numarasına sahip sigortalısı olunduğunun belirtilmesi gereklidir. Ardından mecburi veya isteğe bağlı sigortalılığa son vermiş olunduğunun yazılması gereklidir.
Hali hazırda herhangi bir kuruma bağlı olarak sigortalı çalışmalarının bulunmadığını belirtmesi gereklidir. Yaşlılık veya malullük aylıklarından yararlanamadığını da belirttikten sonra 1479 sayılı kanunun 39. maddesine ve 2926 sayılı kanunun 21. maddesine göre ödenmiş olan sigorta primlerinin toplu bir şekilde kendisine geri ödenmesini talep etmelidir. Ardından formun alt kısmına kişisel bilgilerini yazmalıdır ve bazı belgeleri de forma ek olarak eklemelidir.
SGK toptan ödeme talep dilekçesinde belirtilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:
Toptan ödeme başvurusunun yapılabilmesi için öncelikle bir talep dilekçesinin yazılması gereklidir. Tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi ile beraber hangi Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne bağlı bulunuluyor ise o müdürlüğe giderek başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı için yatırılmış olan tutarın başlangıç tarihinden bitiş tarihine kadar geçen sürede; her yıl güncellenen kat sayı ile beraber bu tutar güncellenmektedir. Bu sayede gerçek ödeme miktarının hesaplanması yapılabilmektedir.
7000 prim gününü doldurması ile beraber 60 yaşında emekli olabilecek olan bir erkek sigortalı; eğer 60 yaşını doldurmuş ve sadece 1500 prim gününe sahip ise, bu durumda emekli aylığı alma hakkı bulunmamaktadır. Bu yüzden kendisine geri ödenecek olan toptan ödeme tutarı 1500 prim günü üzerinden hesaplanmaktadır.
Aynı şartlarda 58 yaşında emekli olacak olan bir kadının sadece 1750 prim gününü doldurmuş olması durumunda ise; kendisine 1750 prim günü tutarı toplu para olarak verilmektedir.
SGK toptan ödemeden vefat durumunda faydalanabilmek de mümkündür. Bir sigortalı çalıştığı esnada herhangi bir nedenden dolayı vefat etmiş ise; dul veya yetim maaşı almayan yakınlarının kendisi üzerinden toptan ödeme alabilmesi mümkündür. Ancak ilgili sigortalının doğum veya askerlik borçlanması yapmış olması durumunda; borçlanma yaptığı prim günlerinin iadesi mümkün olmamaktadır.