Tereke, ölen ya da gaipliğine karar verilen kişilerin mirasçılarına geçen maddi mal varlığı ile şahsına bağlı olmayan hak ve borçlarının tümüne verilen addır. Parasal veya benzer değeri olan işlemlerdir. Örneğin; taşınır ve taşınmaz mallar, vadeli ve vadesiz alacaklar, faizler, borçlar ve masraflar terekeye dahildir. Doğrudan ölenin şahsına bağlı olan hak ve alacaklar ise terekeye dahil değildir. Örneğin; nafaka alacakları, manevi tazminat alacakları, intifa hakkı ve oturma hakkı terekeye dahil değildir.
Kişinin ölümünden sonra geride bıraktığı mal varlığı ve terekeye dahil diğer hak ve borçlar, mirasçılar tarafından tam olarak bilinmeyebilir. Dolayısıyla, terekenin kapsamının bilinmesi veya varlığı ya da yokluğu iddia edilen hakların ya da diğer hukuki ilişkilerin tespit edilebilmesi için tereke tespit davası açılmalıdır. Terekenin tespiti davasının açılmasının bir diğer sebebi ise malvarlığının tespiti ile bunların kayıt altına alınarak terekenin korunmasını sağlamaktır. Her bir mirasçının, tereke üzerindeki haklarının mirasın paylaşımı sırasında zarara uğramaması için doğru tespitin yapılmasıyla mirasçıların haklarının hukuki olarak kayıt altına alınması amaçlanır. Örneğin; tereke paylaştırılana kadar bazı mirasçıların terekeden mal kaçırma durumu söz konusu olabilir. Bu durumun engellenmesi için mirasçılar mahkemeye başvurarak tereke defterinin tutulmasını talep edebilir. Tereke defteri, tereke mallarının ve borçlarının yazıldığı deftere denir. Mirasçıların terekenin tespiti için açtıkları davalarda mahkeme ölenin tüm malvarlığı ve borçlarını araştırır ve bunları tereke defteri ile kayıt altına alır. Terekenin tespiti amacı ve tereke defteri tutulması sebebi ile açılan bu tür davalara terekenin tespiti davası denmektedir.
Terekenin tespiti davasını, terekenin tespit edilmesinde hukuki yararı bulunan kişiler, başka bir deyişle mirasçılar açabilirler. Miras bırakanın ölümünden sonra her bir mirasçı, bir diğerinden onay almaksızın bu davayı açabilmektedir. Ancak vasiyetle kendisine mal bırakılmış olan kişiler veya alacaklılar terekenin tespiti davasını açamazlar.
Tereke tespit davasında önce terekedeki aktif ve pasifler belirlenir. Aktif denilen mallar; menkul, gayrimenkul, para ve alacaklar iken miras bırakanın borçları ve masraflarına ise pasif denilmektedir. Miras bırakanın aktif ve pasifleri tespit edildikten sonra birbiriyle denkleştirilir ve miras bırakanın net terekesi tespit edilmiş olur. Tereke malvarlığı hesaplanırken miras bırakanın ölüm tarihindeki değerleri esas alınır.
Birden çok mirasçı bulunması halinde tereke mirasçılar arasında paylaştırılana kadar bütün mirasçılar terekeye dahil her bir malvarlığı üzerinde eşit paya sahiptirler. Mirasçılar terekeye elbirliğiyle sahip olurlar, terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler. Bu durum miras ortaklığı olarak adlandırılır. Tereke hakkında mirasçılar kendi oranlarında anlaşmaları veya kendileri tarafından belirlemiş oldukları oranlar üzerinden anlaşmaları halinde paylaşım yapabileceklerdir. Fakat mirasçılardan birisinin yapılan paylaşıma rızası yok ise terekenin tespiti davasıyla birlikte mirasın paylaştırılması talebinde de bulunabilecektir. Her mirasçı, terekedeki belirli malların aynen, olanak yoksa satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesini sulh mahkemesinden isteyebilir. Terekenin tespiti ile birlikte mirasın paylaştırılmasına ilişkin talepte bulunulmazsa mahkeme taleple bağlı olduğundan terekenin paylaştırılmasına kendiliğinden karar veremeyecektir.
Mirasçılardan birinin istemi üzerine sulh hukuk mahkemesi, tereke mirasçılar arasında paylaştırılana kadar miras ortaklığının yönetimi için bir temsilci atayabilir. Sulh mahkemesi temsilci atarken aynı zamanda temsilcinin yetkilerini de belirler. Miras ortaklığına temsilci atanması sonrasında terekedeki mallar, alacaklar ve borçlar miras ortaklığı temsilcisi tarafından tutulan deftere göre belirlenir. Bu defter sulh hukuk hakimine teslim edilir ve hakim defterin onaylı bir örneğini mirasçılara tebliğ ettirir
Terekenin tespiti davası miras bırakanın ölmeden önce son yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesinde açılmalıdır.
Terekenin tespiti davasında herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre bulunmamaktadır. Tereke tespiti davası istenildiği zaman açılabilecektir.
Terekenin tespiti davasında; başvurma harcı, vekalet harcı, peşin harç, gider avansı ve vekalet pulu gibi masraflar bulunur. Ancak davanın devamında mahkemenin yapacağı araştırma giderleri için ayrıca ücret ödenmesi gerekebilir. Bu masrafları davayı açan mirasçı öder. Dava neticelendiğinde yapılan masraflar terekenin tespiti davasını açan mirasçıya öncelikli olarak ödenir.