Tevdi kelimesi; herhangi bir şeyin verilmesi, teslim edilmesi anlamına gelmektedir. Tevdi mahalli tayini ise ödeme yerinin belirlenmesi anlamına gelmektedir.
Tevdi mahalli tayini davası kiracının kirayı yatırmak isteyip yatıramaması halinde açılmaktadır. Bazı ev sahipleri kiracıyı temerrüde düşürmek için banka hesabını kapatmakta ya da kirayı almaktan kaçınmaktadırlar.
Uygulamada, özellikle kiralayanın konutta ödemeli olarak gönderilen kira parasını almaktan imtina etmesi halinde ve kiracının talebi üzerine Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından yüzeysel inceleme ile evrak üzerinde tevdi mahalli tayini kararı verilir. Basit yargılama usulüne tabi olduğu için duruşma yapılmadan dosya üzerinden karar verilir.
Ev sahibinin evin anahtarını teslim almak istememesi durumu da bu duruma dahildir. Evi boşaltan kiracı ev anahtarını teslim etmek istemesi üzerine evin sahibi anahtarı almaktan kaçınırsa işte o zaman kiracı tevdi mahalli tayini talep edebilecektir.
Tevdi mahalli tayini TBK 107. maddede belirtilmiştir.
MADDE 107-
Alacaklının temerrüde düşmesi durumunda borçlu, hasar ve giderleri alacaklıya ait olmak üzere, teslim edeceği şeyi tevdi ederek borcundan kurtulabilir.
Tevdi yerini, ifa yerindeki hâkim belirler. Bununla birlikte ticari mallar, hâkim kararı olmadan da bir ardiyeye tevdi edilebilir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 313. maddesine göre kiracı kira bedelini ödemekle yükümlüdür. Kiracı, kira bedelini veya yan giderleri kira sözleşmesinde belirtilen tarihte ya da tarih aralığında eksiksiz olarak ödemezse temerrüde düşmüş olur.
Yapma veya verme edimi gereği gibi kendisine önerilen alacaklı, haklı bir sebep olmaksızın onu kabulden veya borçlunun borcunu ifa edebilmesi için kendisi tarafından yapılması gereken hazırlık fiillerini yapmaktan kaçınırsa, alacaklı temerrüde düşmüş olur.
Tevdi mahalli tayini davasında yetkili mahkeme talepte bulunan kişinin veya ilgililerden birinin oturduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Tevdi mahalli tayini 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 382. maddesinde sayılan Borçlar Hukukundaki çekişmesiz yargı işleri kapsamındadır. Çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi olduğundan tevdi mahalli tayini için de görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir.
Tevdi mahalli tayininde davacı lehine karar verilmesi halinde davacı vekiline vekalet ücreti hükmedilecektir.
Tevdi mahalli tayini davası için başvurma harcı, vekalet harcı, gider avansı ve vekalet pulu masrafı ödenmektedir. Avukat olmadan açılacak olan davada vekalet harcı ve vekalet pulu masrafları ödenmez.
Tevdi mahalli tayini davası Değişik İş olarak açılmaktadır. Hakim, tevdi mahalli tayini davası için işin esasına girmeden dosya hakkında karar vermektedir.
Tevdi mahalli tayini kararı veren mahkemeye itiraz yapılabilir. İtiraz yapıldıktan sonra Sulh Hukuk Hakimi duruşma açarak davaya bakacaktır. Duruşma sonunda verecek karar kesindir ve temyiz edilemez.