TOKİ engelli sosyal konut projeleri ve başvuru şartları kurum tarafından şekillendirilerek halka duyurulur. Dar gelirli vatandaşların ucuza ev sahibi olabilmesi için TOKİ yani Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, farklı şehirlerde farklı projeler yürütür. Farklı şehirlerde yapılan yeni evlere ön başvurular alınarak daha sonra kura çekimi ile hak sahipleri belirlenir. TOKİ engelli projeleri ve başvuru şartlarında 2022 yılında daha önce yapılmayan yapılarak tüm Türkiye genelinde sosyal konut hamlesi başlatılmıştır.
TOKİ, 250 bin sosyal konutun yanı sıra 100 bin konut arsası ve 10 bin iş yeri yaparak uygun fiyat ve kolay ödeme seçenekleri ile mülk sahibi olma fırsatı sunar. Bu hamle bugüne kadar yapılan projeler arasında bir ilk olma özelliği taşımaktadır. Proje kapsamında engelliler, emekliler ve gençler için de ayrı kontenjan ayrılmıştır.
TOKİ güncel engelli projeleri kapsamında %40’ın üzerinde engelli vatandaşlar ikinci kategoride yer alır.
Diğer kategoriler ise şu şekildedir:
En az %40 engeli bulunan vatandaşlar, güncel engelli projelerini öğrenmek için toki.gov.tr adresine girmelidir. Sosyal Konut Hamlesi dışında il bazında olan projeleri öğrenmek için ilk önce “ Satış-Duyurular ” kısmına tıklamalısınız.
Satış&Duyurular bölümüne tıkladıktan sonra sol kısımda bulunan “ Satışlar ” seçeneğine girmelisiniz.
Ardından yapmanız gereken “ Satış Kategorisi ” kısmından “ Engelli ” seçeneğini işaretlemektir.
Yukarıdaki ekran görüntüsünde gösterildiği gibi “ Engelli ” seçeneğini işaretledikten sonra alt kısımda bulunan “ FİLTRELE ” butonuna basmalısınız. Bu sayede karşınıza o dönem içerisinde engellilere özel olarak yapılan projeler gelir. Sosyal Konut Hamlesi kapsamındaki projeler herkes için ortaktır ama çekilişlerde belirli bir pay engellilere ayrılmıştır. Sosyal Konut Hamlesi kapsamındaki projeleri öğrenmek içinse toki.gov.tr adresine girdikten sonra “ İlk Evim Nasıl Başvururum? ” seçeneğine tıklamalısınız.
“ İlk Evim Nasıl Başvururum? ” seçeneğine tıkladığınızda açılan kısımda, alta doğru indiğinizde hangi şehirde kaç adet konut yapılacağını öğrenebilirsiniz.
Sosyal Konut Hamlesi kapsamında her il ve ilçede yapılacak konut sayısı kutucukların içerisinde gösterilir. Listeyi aşağı doğru indirdikçe diğer il ve ilçelerde toplam yapılacak konut sayısını da görebilirsiniz.
TOKİ engelli projelerine başvurmak için ilk önce e-Devlet üzerinden başvurunuzu yapmanız gerekir. Ardından başvurunuz onaylanınca belirlenen başvuru ücretini yatırarak kura sürecini beklemelisiniz. Kuralar asil ve yedek liste olacak şekilde oluşturulur. Bunun yanı sıra Ziraat ya da Halk Bankası üzerinden de başvurularınızı yapabilirsiniz.
E-Devlet üzerinden TOKİ engelli projeleri başvurusu yapılabilir. Başvuru için ilk önce turkiye.gov.tr adresine giriş yapmanız gerekir. Bu adrese girdikten sonra T.C. kimlik numaranızı ve şifrenizi girerek sisteme erişebilirsiniz.
E-Devlet’e yani turkiye.gov.tr adresine girdiğinizde sağ üst kısımda “ Giriş Yap ” seçeneği yer alır. Bu seçeneğe tıkladığınızda karşınıza şifre giriş ekranı gelir.
Bu kısımda e-Devlet şifrenizle giriş yapabilirsiniz. E-Devlet şifrenizi ve kimlik numaranızı girdikten sonra “Giriş Yap” seçeneğine tıklamalısınız.
Gelen ekranda bulunan arama kısmına “ TOKİ ” yazdığınızda karşınıza “ Konut Başvurusu ” seçeneği çıkar. Bu seçeneğe tıklayarak başvuru aşamasına geçebilirsiniz. Açılan ekranda karşınıza Genel Bilgi Formu çıkar. Bu formun anlamı verdiğiniz tüm bilgilerin doğruluğunu kabul ettiğinizdir.
Formun altında yer alan “ Devam Et ” seçeneğine tıkladığınızda karşınıza daha önce yaptığınız başvurular ve “ Yeni Başvuru ” sekmesi çıkar. Değerlendirme ve tahsilat aşamasında olan başvurunuz varsa yeni başvuru yapma şansınız yoktur.
Yeni bir başvuru yapmak için sağ üst kısımda bulunan “ Yeni Başvuru ” seçeneğine tıklamanız gerekir. Burada sizden kimlik, adres ve telefon bilgileriniz istenir. Bu formu doldurduktan sonra değerlendirme aşamasının tamamlanmasını beklemelisiniz.
Form yukarıda gösterildiği şekildedir. Formdaki bilgileri eksiksiz şekilde doldurarak başvurunuzu tamamlayabilirsiniz. Değerlendirme aşaması tamamlandığında size SMS ile hangi hesaba başvuru ücretini yatırmanız gerektiği belirtilir. Buna göre belirlenen ücreti size verilen hesap numarasına yatırmalısınız.
Yukarıda ekran görüntüsü alınan mesajda banka tarafından size iletilecek bilgiler yer almaktadır. Bu mesajda parayı yatıracağınız IBAN bilgisi yer alır. Bunun yanı sıra ne zamana kadar parayı yatırmanız gerektiği de mesajda yazılıdır. Bu verilen tarih ve saate kadar parayı yatırmazsanız başvurunuz geçersiz sayılır.
Bankalar aracılığıyla TOKİ engelli projelerine başvuru yapabilirsiniz. Bu iş için her şehirde belirli banka şubeleri yetkilendirilmiştir. Başvuru işlemleri uzun kuyrukların oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle daha kısa sürede başvuru için e-Devlet’i tercih edebilirsiniz.
TOKİ engelli projelerine başvuru şartları şu şekilde sıralanabilir:
TOKİ engelli projeleri ve başvuru şartlarına göre bankalar üzerinden yapılacak işlemlerde ise şu prosedür izlenmelidir:
TOKİ ödemelerinde engellilere indirim uygulaması söz konusu olabilir. İndirim erken ödeme durumunda söz konusudur. Erken ödeme halinde %20’lik bir indirim öngörülür. Aksi takdirde ödemeler %10 peşin ve 240 aylık vadeler halinde yapılır.
Yukarıdaki tabloda Adıyaman ilindeki mevcut bir proje için fiyat tablosu verilmiştir. Bu proje özelinde peşinat tutarı %25’tir. Vadeler ise 180 ay olacak şekilde belirlenmiştir.
Engelli çocuğu olanlar TOKİ engelli projelerine başvuru yapabilir. Bunun için engelli çocuğun 18 yaşından küçük olması gereklidir. 18 yaşından büyükse kendi adına başvurusunu yapabilir. Engelli çocuk sahiplerine sunulan bu olanak sayesinde aileler daha refah seviyesi yüksek şekilde yaşayabilir.
TOKİ engelli proje kontenjanları Sosyal Konut Hamlesi kapsamında %5’tir. Bu sayede 250 bin konut arasından %5’i engellilere ayrılır. Engelli çekilişi sadece engelli kişiler arasında yapılır. İl bazlı projelerde engelli kontenjanları değişiklik gösterebilir.
TOKİ engelli projeleri kura çekimi tarihleri TOKİ internet sitesi üzerinde ilan edilir. Aynı zamanda size konuyla ilgili mesaj da gönderilir. Kura çekimleri internet üzerinden canlı olarak yayınlanır. Torbalara atılan numaralar içerisinden çekilen toplara göre hak sahipleri belirlenir. Çekilişleri ilgili tarih geldiğinde TOKİ Facebook sayfasından izleyebilirsiniz.
TOKİ engelli projelerine başvuru için gereken evraklar, engelli kimlik kartı fotokopisi ve engel durumunu gösteren belge şeklindedir. Belgeleri ön başvuru ya da sözleşme imzalama aşamasında teslim etmeniz gerekir. Evraklarda herhangi bir eksiklik olması halinde başvurunuz iptal edilir.
TOKİ engelli projeleri için engelli raporu almak gerekir. Bunun için engel durumu en az %40 olmalıdır. Bunu belgeleyerek başvurunuzu tamamlayabilirsiniz. Kamu hastanelerinden engel durumunuza ilişkin heyet raporu almalısınız. Bunun anlamı aynı anda birden fazla hekimin sizin engel durumunuzu onaylamasıdır. Engelli raporları belirli aralıklarla yenilenmelidir.
TOKİ engelli projeleri için başvuru sorgulaması e-Devlet üzerinden yapılabilir. Başvuru adımlarını takip ederek ilgili ekranda başvuru sürecinizin hangi aşamada olduğunu görebilirsiniz.
Yukarıdaki ekranda başvuru durumlarına ilişkin örnekler yer alır. İlk başvurunuzu yaptığınızda ücreti yatırana kadar ekranda “ Değerlendiriliyor ” yazısı çıkar. Ücret ödemesine geçildiğinde ise “ Tahsilat Bekleniyor ” yazar. Son aşamada ise başvurunuzun onaylandığı belirtilir. Kura sonucunda herhangi bir hak sahipliği elde edemediyseniz ve başvuru ücretini geri aldıysanız “Başvuru tutarı iade edildi” yazısı çıkar.
TOKİ engelli projeleri için başvuru ücreti iadesi çekiliş sonuçları belli olduktan sonra beş gün içerisinde ilgili hesaba yapılır. Yani ücreti hangi hesaba yatırdıysanız oradan geri alabilirsiniz. Ücret iadesini internet bankacılığı aracılığıyla ya da şubelerden alabilirsiniz. Bunun yanı sıra parayı ATM üzerinden de çekebilirsiniz.
TOKİ engelli projelerinde konut hakkı kazananlar için ilk önce konutların fiyatları belirlenir. Ardından hangi konutta oturacağınıza dair tekrar bir çekiliş yapılır. Kurada hak sahibi olmanız durumunda sözleşme imzalama tarihinde bankaya gelerek sözleşmelerinizi onaylamanız gerekir. Sözleşme aşamasında engellilik durumunuza ilişkin belgeleri ibraz etmelisiniz. Anahtar teslim aşamasına gelindiğinde ise KDV ödemesi yapmanız gerekir. KDV tutarı sizden anahtar teslim aşamasında peşin olarak alınmaktadır.
TOKİ engelli projelerinde ödemeler %10 peşin ve 240 ay vadeli olacak şekilde yapılır. Taksitler her yıl ocak ve temmuz ayında memur maaş artış tutarına bağlı olarak yükseltilir. Taksit ödemeleri sözleşme tarihinden sonraki ay başlar.
Aynı anda hem arsa hem de konut başvurusu yapma şansınız yoktur. İş yeri, konut ve arsa seçenekleri arasından sadece birini tercih etmelisiniz. Hali hazırda arsası olanların da arsa başvurusu yapma şansı yoktur.
TOKİ engelli projelerinde ev seçenekleri 2+1 ve 3+1 şeklindedir. 2+1 evlerin genişliği daha azdır. Bunun yanı sıra ön ödemeleri ve taksitleri daha düşüktür. Sosyal Konut Hamlesi kapsamında inşa edilecek yapılar çok yüksek katlı olmayacaktır. Aynı zamanda çevrede oyun alanları ve sosyal tesisler gibi insanları keyifle vakit geçireceği yerler de olacağı için sitede keyifle vakit geçirebilirsiniz.
TOKİ evleri kiraya verme yoluyla başkasının kullanımına sunulabilir. TOKİ konutlarında amaç ev sahibi olmayan kişilerin kendi yaşam alanlarına sahip olmasıdır. Bu nedenle zorunlu bir durum olmadığı sürece evlerin kiraya verilmesi uygun değildir. Ancak tayin çıkması ya da başka bir şehre taşınma gibi durumlarda evin kiraya verilmesinde bir sakınca yoktur.
Kurada çıkan TOKİ evlerinin satılması, Sosyal Konut Hamlesi kapsamında kısıtlanmıştır. Buna göre en az 3-4 yıl boyunca evlerin satılması yasaktır. Sonraki yıllarda ise sadece borcun kapatılması durumunda satış mümkündür. TOKİ engelli projeleri ve başvuru şartlarına göre yapılan evler, sadece ihtiyaç sahipleri tarafından kullanılmalıdır. Evinizi satabilme ve başka bir evde oturma şansınız varsa önceliği hiç evi olmayanlara vermeniz daha mantıklı olur. TOKİ, evi olduğu halde haksız yere başkasının üzerinden mülk sahibi olanların ve devleti kandırmaya çalışanların haklarını iptal etme yetkisine sahiptir.