Uluslararası boşanma davaları, eşlerden en az birisinin yabancı uyruklu veya yurtdışında bulunduğu davaları ifade eder. Uluslararası evliliklerin artmasıyla boşanma , velayet ve boşanma sonucunda malpaylaşımı davaları da uluslararası hukukun alanına girmiştir. Farklı milliyete mensup eşler herhangi bir ülkede evlenip yine tercih ettikleri bir ülkede yaşayabilirler. Eşler hangi ülkede evlenmiş ve nerede yaşıyor olursa olsun Türkiye’de boşanma davası açabilirler.
İçerik
Eşlerin milliyeti, boşanmada uygulanacak hukukun belirlenmesi bakımından önemlidir. Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu’nda boşanma davaları nda hangi ülke hukukunun uygulanacağı belirtilmiştir.
Boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri, eşlerin müşterek millî hukukuna tâbidir. Tarafların ayrı vatandaşlıkta olmaları hâlinde müşterek mutad mesken hukuku, bulunmadığı takdirde Türk hukuku uygulanır.
(MÖHUK m. 14)
Buna göre Türkiye’de açılan boşanma davalarında;
İlginizi Çekebilir : Avusturya Boşanma Kararının Türkiye’de Tanınması
Eşlerden birisinin yurtdışında bulunması halinde boşanma davası nda en büyük problemi yurtdışı tebligat işlemleri oluşturur. Boşanma davasının görülebilmesi için öncelikle davalı eşe resmi yoldan tebligat yapılması gerekir. Boşanma davasının davalı eşe tebliği tamamlanmadan duruşma yapılması ve boşanma delilleri nin toplanma aşamasına geçilmesi mümkün değildir.
Boşanma dava dilekçesi nin davalı eşe tebliğinden sonra boşanma delilleri toplanır ve karar verilir. Boşanma davasında verilen kararın kesinleşmesi için gerekçeli kararın da davalıya tebliği şarttır. Yani uluslararası boşanma davaları nda yurtdışına en az iki defa tebligat yapılması gerekir.
Yurtdışında bulunan davalıya tebligat , Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılır. Yurtdışı tebligat usulü eşin Türk veya yabancı uyruklu olmasına göre değişir.
İlginizi Çekebilir : Hollanda Boşanma Kararının Türkiye’de Tanınması
Uluslararası hukuk ve boşanma davaları hakkında avukat desteği için
Hemen İletişime Geçebilirsiniz
Yabancı uyruklu eşe karşı Türkiye’de boşanma davası açılabilir. Yabancı ülkede bulunan yabancı uyruklu eşe tebligat, bir takım işlemler gerektiren ve zaman alan bir iştir. Bunun için öncelikle eşin güncel yurtdışı adresinin bilinmesi gerekir. Adresin bilinmemesi halinde yurtdışı makamlarından adres araştırması istenebilse de, bu işlemler büyük oradan davayı sürüncemede bırakabilmektedir.
Türkiye’de açılan boşanma davası nda öncelikle dava dilekçesi ve mahkeme evrakı davalının diline tercüme edilir. Yurtdışı tebligat harcı ve ilgili ülke tarafından istenen masrafın gerekli yerlere ödenir. Tercüme edilmiş evrak Dışişleri Bakanlığı tarafından, ilgili ülkenin yetkili makamlarına gönderilir. Yabacı ülke yetkili makamları tebligat işleminin sonucunu bakanlığa, Dışişleri Bakanlığı da boşanma davasının görüldüğü mahkemeye bildirir. Bu şekilde tebligat yapılmış olur.
İlginizi Çekebilir : İsveç Boşanma Kararının Türkiye’de Tanınması
Yurtdışında bulunan Türk vatandaşı eşe karşı açılan boşanma davası nda da davalı eşe tebligat yapılması şarttır. Ancak yurtdışında yaşayan Türk vatandaşına tebligat usulü, yabancı uyrukluya tebligat usulünden farklıdır. Yabacı ülkede bulunan Türk vatandaşına tebligat doğrudan Türk temsilciliği aracılığı ile yapılır. Boşanma dilekçesi ve mahkeme evrakı, tercüme işlemi olmaksızın, doğrudan davalı eşin bulunduğu ülkedeki Türkiye konsolosluğu veya büyükelçiliğine gönderilir. Yine ilgili yerlere yurtdışı tebligat harcı nın yatırılması gerekir. Türk temsilciliği, tebligat sonucunu doğrudan boşanma davasına bakan mahkemeye bildirir ve tebligat bu şekilde yapılmış sayılır.
Yurtdışına gönderilen mahkeme evrakı muhataba tebliğ edilememişse bu durum da yetkili makamlarca mahkemeye bildirilir. Tebligatın yapılamaması üzerine mahkeme yine aynı kanallardan adres araştırması isteyebilir. Adres araştırmasından bir sonuç alınamaması halinde Tebligat Kanunu hükümleri uyarınca ilanen tebligat yoluna gidilir. Yurtdışına ilanen tebligat tüm olağan yolların denenmesinden sonra başvurulabilen oldukça pahalı ve çok uzun zaman alan bir işlemdir. Bu nedenle yurtdışı bağlantılı bir çok boşanma davası bu aşamada sürüncemede kalmaktadır.
Yurtdışında boşanma Türkiye’de kendiliğinden geçerli olmaz. Bunun için uluslararası boşanma kararının tanınması ve tenfizi gerekir. Yabancı ülke mahkeme ve idari makamları tarafından verilen boşanma kararlarının tanınması iki yolla mümkündür. Birinci yol Nüfus Hizmetleri Kanunu 27/A maddesi uyarınca boşanma kararının nüfus müdürlüğü kanalıyla nüfus siciline kaydıdır. Bu işlem yurtdışında konsolosluk tarafından da yapılabilir. Yurtdışı boşanma kararı nın bu şekilde dava olmadan tanınabilmesi için kanun bazı şartlar aramıştır. Nüfus Hizmetleri Kanunu 27/A maddesi uyarınca dava olmadan tanıma işleminin şartları hakkında Yurtdışı Boşanma Kararının Nüfus Kaydına İşlenmesi başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Yabancı mahkemece verilen boşanma kararının Türkiye’de uygulanabilmesinin diğer yolu ise tanıma ve tenfiz davasıdır. Nüfus Hizmetleri Kanunu 27/A maddesinin uygulanma imkanı bulunmayan hallerde yabancı boşanma kararı ancak dava yolu ile tanınabilir.
Uluslararası boşanma avukatı , özellikle eşlerden birisinin yurtdışında bulunduğu boşanma davalarında davanın kısa sürede çözümlenmesi için gerekli işlemleri yapar. Bununla birlikte, yurtdışında verilmiş boşanma kararlarının Türkiye’de geçerli olabilmesi için hukuki yardım sunar.
Yabancı uyruklu olan her iki eşin de Türkiye’de yaşıyor olması halinde Türkiye’de boşanmaları mümkündür. Eşlerden birisinin göçmen statüsünde olması halinde diğer eş Türkiye’de yaşamasa da Türkiye’de boşanma davası açılabilir.
Yabancı uyruklu eş, Türk vatandaşı eşe karşı Türkiye’de boşanma davası açabilir.
Boşanma davasında yurtdışına tebligat, Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılır. Tebligat usulü, muhatabın Türk veya yabancı uyruklu olmasına göre değişir. Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşına tebliğ, mahkeme evrakının Türkçe olarak ilgili ülke Türkiye temsilciliği aracılığıyla yapılır. Davalı eşin yabancı uyruklu olması halinde ise mahkeme evrakı, muhatabın diline tercüme ettirilerek Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile diplomatik yollardan yapılır.
Yurtdışı bağlantılı boşanma davaları nı uzatan en önemli faktör yurtdışı tebligat işlemleridir. Ancak yurtdışında yaşayan eşin Türkiye’de bir boşanma avukatı na vekaletname vermesi halinde tebligat asil yerine avukata yapılacağından, yurtdışı tebligat işlemlerine gerek kalmaz. Bu durumda boşanma süreci hızlanmış olur.
Yurtdışı bağlantılı boşanma davalarında avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak özellikle tebligat işlemleri hem usul bilgisi hem de uygulamalı işlem gerektirdiğinden bu davalarda iyi bir uluslararası boşanma avukatı desteği şarttır. Uluslararası nitelikte olan boşanma davalarında avukat olmadan davanın takibi ve boşanmanın sağlanması bi hayli güçtür.
Boşanma kararlarının hüküm ifade edebilmesi için kesinleşmesi gerekir. Kararın kesinleşmesi için de taraflara tebliği ve itiraz sürelerinin dolması şarttır. Türkiye’de verilen boşanma kararı yurtdışında bulunan eşe tebliğ edilmezse kesinleşme sağlanamaz ve eşler resmi olarak evli görünmeye devam eder.
Her devlet kendi ülkesinde bulunan taşınmazlar hakkında karar verme yetkisini kendi mahkemelerine tanımıştır. MÖHUK hükümleri uyarınca yabancı ülkede bulunan taşınmazlar hakkında Türk mahkemelerinin karar verme yetkisi bulunmaz. Bu nedenle yurtdışında bulunan taşınmazlar için Türkiye’de malpaylaşımı davası açılamaz. Ancak Türkiye’de boşandıktan sonra bu karara dayanılarak yurtdışında malpaylaşımı davası açılabilir.
Türkiye’de bulunan gayrimenkuller hakkında karar verme yetkisi münhasıran Türk mahkemelerine aittir. Bu nedenle Türkiye’deki taşınmazlar hakkında verilen mal paylaşı mına ilişkin yabancı mahkeme kararlarının uygulanması mümkün olmaz. Ancak yurtdışında boşanma sonucunda verilen katkı payı ve katılma alacağı gibi parasal alacak haklarına ilişkin kararlar tenfiz edildikten sonra Türkiye’de uygulanabilir. Çünkü bu durumda taşınmazın aynına ilişkin değil, alacak hakkında ilişkin bir karar söz konusu olacaktır.
Türkiye’de verilen boşanma kararının yurtdışında geçerli olabilmesi için bulunulan ülkede tanıma işleminin yapılması gerekir. Her ülke tanıma ve tenfiz usulünü kendisi belirler. Bu nedenle boşanma kararının hangi ülkede uygulanması isteniyorsa o ülke hukukuna göre tanıma işlemlerinin yapılması gerekir.
Yurtdışında yapılan boşanma, Türkiye’de kendiliğinden geçerli olmaz. Bunun için Türkiye’de nüfus müdürlüğüne başvuru veya dava yolu ile boşanma kararının tanınması gerekir.
Kural olarak uluslararası boşanma kararının tanınması yeterlidir. Ancak boşanma kararı ile birlikte hükmedilen velayet, nafaka, maddi manevi tazminat ve mal paylaşımına ilişkin hükümler varsa bunların uygulanabilmesi için kararın tenfizi şarttır.
Yurtdışı ve uluslararası boşanma avukatı alanında hizmet veren avukatlık büromuza; tanıma ve tenfiz , uluslararası velayet ve çocuk iadesi konularında hukuki destek için ulaşabilirsiniz. Hukuk ofisimiz, Mersin aile hukuku avukatı uzmanlık alanındaki tüm davalarda en iyi avukat desteği sunulmaktadır.